Việc chính phủ Tổng thống Mỹ Donald Trump cho phép một trùm tình báo Nga đang bị trừng phạt được đến Mỹ và nói chuyện với các quan chức chính phủ Mỹ là rất “đáng ngờ”, theo cáo buộc của một thượng nghị sĩ đảng Dân chủ.
Theo hãng tin AP, Đại sứ Nga Anatoly Antonov tại Washington nói trên đài truyền hình trung ương Nga Rossiya-1 ngày 30.1 rằngông Sergei Naryshkin, lãnh đạo Cơ quan tình báo đối ngoại Nga (SVR) đã đến Mỹ và gặp các quan chức tình báo Mỹ để trao đổichuyện chống khủng bố.
Vị đại sứ khẳng định“Chúng tôi duy trì liên lạc từ năm 2014, lúc diễn ra Olympic mùa đông Sochi (Nga). Và dĩ nhiên chúng tôi xem xét phối hợp với Mỹ ở World Cup 2018 (tổ chức tại Nga vào mùa hè tới).
Ông Antonov còn nói sự hợp tác giữa haicơ quan tình báo Nga-Mỹ luôn được giữ kín: “Quan hệ này vẫn được duy trì ngay cả trong những thời điểm khó khăn. Chính trị sẽ mãi là chính trị, nhưng công việc hằng ngày vẫn sẽ là công việc hằng ngày. Có những khẩu hiệu chính trị, nhưng cũng có vài việc cần phải làm”.
Ông Antonov không nói ông Naryshkin gặp các quan chức tình báo Mỹ nào. Kênh truyền hình Rossiya-1 đưa tin một phóng viên của kênh đã nhìn thấy ông Naryshkin đã đáp một chuyến bay thương mại của hãng hàng không quốc gia Aeroflot đến New York, gặp ông Mike Pompeo, Giám đốc Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA).
CIA ra tuyên bố, nói họ (Nga) không bàn lịch trình làm việc của các lãnh đạo tình báo Mỹ, và trấn an rằng bất kỳ cuộc tương tác nào với các cơ quan tình báo nước ngoài đều tuân thủ luật Mỹ, và có tư vấn các cơ quan liên quan.
Theo 2 nguồn tin của Reuters, Cục trưởng SVR Naryshkin đã gặp ông Dan Coats, Giám đốc Tình báo quốc gia Mỹ (DNI) và các quan chức tình báo Mỹ khác. Các nguồn tin không cho biết chủ đề nói chuyện.
Ông Naryshkin đãbị cấm nhập cảnh Mỹ, do là một trong những đối tượng bị Mỹ cấm vận với lý do Nga sáp nhập Crimea hồi tháng 3.2014.Lúc đó, ôngNaryshkin là Chủ tịch Hạ viện Nga. Hồi tháng 9.2016, ông được Tổng thống Nga Vladimir Putin phong làm Cục trưởng SVR.Trang Daily Beast (Mỹ) nói ông Naryshin là chủ mưu vụ Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016.
Hồi đầu năm 2017, các cơ quan tình báo Mỹ, trong đó cóDNI kết luận: Nga tiến hành chiến dịch gây ảnh hưởng, bằng cách tấn công mạng, nhằm giúp ông Trump trúng cử tổng thống 2016 trước ứng cử viên Hillary Clinton của đảng Dân chủ.DNI còn nói “rất tin tưởng” Cục Tình báo quân đội Nga (GRU, phối hợp chặt với SVR) nắm quyền chỉ huy hoạt động chống Mỹ.
Tuần trước, báo Volkskrant đưa tin cơ quan tình báo Hà Lan đã kết luận một số công dân Nga là điệp viên SVR điều hành tổ chức tin tặc Cozy Bear phá đảng Dân chủ.
Chuyến thăm Mỹ của trùm tình báo Nga diễn ra trước khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 29.1 quyết không áp thêm lệnh trừng phạt các chính khách và đại gia Nga, từng với lý do Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016.
Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, thủ lĩnh phe thiểu sốDân chủ ở Thượng viện Mỹ, và là người kịch liệt chỉ trích ông Trump tỏ ra nhân nhượng Tổng thống Putin và chính phủ Nga.
Ông với các nhà báo: “Nga tấn công tin tặc vào cuộc bầu cử của chúng ta. Chúng ta đã trừng phạt lãnh đạo tình báo của họ, thế rồi chính phủ Trump mời ông ta đi dạo qua cửa trước của chúng ta. Đấy là một động thái lơ là nhiệm vụ cực kỳ của Tổng thống Trump, người xem ra xem thường luật pháp Mỹ chứ không đương đầu với Putin”.
Ông Schumer cũng yêu cầu chính phủ Mỹ trả lời ngay các câu hỏi này: ông Naryshkin đã gặp các quan chức tình báo Mỹ nào, quan chức nào của Nhà Trắng và Hội đồng An ninh quốc gia đã gặp ông Naryshkin và chủ đề nói chuyện là gì?
Hiện Công tố viên đặc biệt Robert Mueller đang điều tra nghi án Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2016, cùng nghi án nhóm tranh cử của ông Trump thông đồng với các quan chức Nga.Nga thì liên tục phủ nhận, cònông Trump nói các cáo buộc trên là “trò chính trị săn lùng phù thủy”.
Trước đây, Giám đốc CIA Pompeo thừa nhận có hợp tác với Nga để chống khủng bố. Cuối tuần rồi, ông Pompeo nói với BBC: Nga vẫn tiếp tục các âm mưu lật đổ ở châu Âu và Mỹ, và Nga sẽ can thiệp cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ của Mỹ (tổ chức vào tháng 11 tới).
Các quan chức Nhà Trắngnói Mỹ - Nga có hợp tác trên vài lĩnh vực, gồm chống bọn khủng bố tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS). Ví dụ hồi tháng 12.2017, Mỹ cảnh báo trước với Nga, giúp nước này phá một âm mưu khủng bố thành phố St.Petersburg.
Các chuyên gia trừng phạt nói có những quytrình cho phép người bị trừng phạt được phép nhập cảnh Mỹ để làm việc chính thức. Họ cũng nói các cuộc gặp giữa lãnh đạo tình báo nước ngoài (thậm chí của nước đối thủ) thường được giữ bí mật nhưng không phải là bất thường.
Ông Jonathan Schanzer, một chuyên gia về cấm vận của Hội Bảo vệ các nền dân chủ (Mỹ) nói thường thì người bị trừng phạt sẽ bị Mỹ niêm phong tài sản, và bị cấm nhập cảnh Mỹ. Nhưng cũng có người của các nước bị trừng phạt có thể đến Mỹ, sau khi có giấy phép dự họp ở LHQ.
Ông Schanzer nói trường hợp ông Naryshkin thăm Mỹ thì quá bất thường: “Chúng ta chưa hề chứng kiến việc này được thông tin thường xuyên”.
Vĩnh Thụy (theo AP, Daily Beast)