Dù bị Trung Quốc ‘quở trách’, New Zealand khẳng định ủng hộ Đài Loan tham gia WHO

Phát biểu tại cuộc họp báo hôm 12.5 khi được hỏi về phản ứng của Trung Quốc đối với quan điểm của New Zealand về Đài Loan, ông Winston Peters nói: “Chúng ta phải tự đứng lên bảo vệ chính mình. Tình hữu nghị thực sự phải dựa trên sự bình đẳng trước bất cứ bất đồng nào".

Người đứng đầu Bộ Ngoại giao New Zealand không cho rằng vấn đề này sẽ gây tổn hại quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, vốn là đối tác thương mại lớn nhất của New Zealand. Ông tin rằng Đài Loan đã gặt hái "thành công to lớn" trong cuộc chiến chống lại COVID-19, đồng thời đánh giá cao phản ứng của Đài Loan đối với đại dịch và cho biết rất nhiều quốc gia đã học hỏi.

Cùng ngày, khi được hỏi về phản ứng của Trung Quốc, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern khẳng định quan điểm của New Zealand về Đài Loan chỉ liên quan tới cách đối phó của hòn đảo với COVID-19. "Chúng tôi luôn luôn áp dụng chính sách Một Trung Quốc , và điều đó vẫn tiếp tục trong trường hợp này", bà Ardern nói.

Đài Loan trong thời gian qua đã nhận được sự ủng hộ từ một số nước, bao gồm Mỹ, về việc tham dự vào cuộc họp của Hội đồng Y tế Thế giới (WHA) - một sự kiện quan trọng của WHO dự kiến tổ chức vào giữa tháng 5. Đài Loan trước đó từng tham gia WHA với tư cách quan sát viên từ năm 2009 đến năm 2016, cho đến lúc Bắc Kinh gây áp lực nhằm loại bỏ vị trí này sau khi bà Thái Anh Văn, người từ chối công nhận chính sách "Một quốc gia, hai chế độ", được bầu làm lãnh đạo hòn đảo.

Tuần trước, các quan chức cấp cao trong nội các New Zealand bao gồm Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Tài chính lên tiếng ủng hộ Đài Loan được tham gia cuộc họp của WHO.

“Đài Loan có thể đóng góp cho WHO vào ngay lúc này. Họ đã từng là quan sát viên trong quá khứ, và tôi nghĩ trong thời kỳ hậu khủng hoảng COVID-19 này, WHO vẫn còn một chỗ trống cho họ quay lại”, Bộ trưởng Tài chính New Zealand, ông Grant Robertson nói và cho biết hòn đảo đã ứng dụng những mô hình chống dịch bệnh thành công và có một số chuyên gia dịch tễ, chuyên gia y tế công cộng có chuyên môn cao, đã tư vấn và đem lại lợi ích cho rất nhiều quốc gia.

Tuy nhiên động thái này của New Zealand đã vấp phải chỉ trích mạnh mẽ từ phía Trung Quốc. Bắc Kinh hôm 11.5 đã lên án New Zealand vì ủng hộ Đài Loan tham gia vào WHO, cảnh báo nước này không nên tiếp tục đưa ra các phát ngôn sai lầm để tránh làm tổn hại quan hệ song phương.

“Các phát ngôn sai lầm của New Zealand đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc Một Trung Quốc. Chúng tôi mạnh mẽ phản đối và không hài lòng trước các phát ngôn này”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói.

Theo ông Triệu, nguyên tắc “Một Trung Quốc” là nền tảng chính trị của quan hệ song phương Trung Quốc - New Zealand. “Trung Quốc yêu cầu New Zealand tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc này và ngay lập tức chấm dứt các phát ngôn sai trái về Đài Loan để tránh làm tổn hại quan hệ hai bên”, quan chức ngoại giao Trung Quốc nói thêm.

Phát biểu tại Đài Bắc, người phát ngôn Cơ quan ngoại giao của Đài Loan, bà Âu Giang An (Joanne Ou) bày tỏ lòng biết ơn với sự hỗ trợ của New Zealand, nói rằng cả hai bên đều ủng hộ tự do, dân chủ và nhân quyền, khẳng định Đài Loan sẽ tăng cường quan hệ với New Zealand.

“Đài Loan bày tỏ sự tiếc nuối trước các mối đe dọa của Bắc Kinh đối với New Zealand”, bà Âu nói và cho rằng phản ứng từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc là quá “kích động”.

Trong khi đó, đại diện pháp lý của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nói rằng cơ quan này không có nghĩa vụ mời Đài Loan tham gia vào cuộc họp của Hội đồng Y tế Thế giới (WHA) vào tuần tới.

Trang Nhung (theo Reuters)