Dòng vốn vẫn chảy vào Trung Quốc dù chiến tranh thương mại

Chiến tranh thương mại leo thang đã trở thành hiện thực và trong tất cả các dự báo thì kinh tế Trung Quốc chắc chắn sẽ tăng trưởng chậm lại. Tuy vậy, diễn biến của thị trường chứng khoán cũng như đồng CNY của Trung Quốc trong tháng 9/2018 lại không quá tiêu cực khi mà cả chỉ số Shanghai Composite Index và đồng CNY đều đi ngang.

Đây là thông tin trong Báo cáo dòng vốn Toàn cầu do Công ty CP Chứng khoán Sài gòn (SSI) vừa công bố ngày 24/9.

Điều đáng chú ý hơn, là dòng vốn vào (inflow) các quỹ đầu tư cổ phiếu của Trung Quốc được duy trì gần như liên tục kể từ khi nổ ra chiến tranh thương mại. Trong 13 tuần kể từ giữa tháng 6/2018 đến nay, chỉ có 2 tuần các quỹ này có dòng vốn chảy ra (outflow) và giá trị outflow cũng rất nhỏ. Về tính thời điểm, tuần ngay sau khi Mỹ áp thuế đợt 1 (tháng 6/2018) và đe dọa áp thuế đợt 2 (tháng 9/2018), inflow lại tăng mạnh lên trên 1 tỷ USD, gấp nhiều lần những tuần liền trước.

Theo đại diện SSI, dù xuất phát từ nguyên nhân gì, sự ổn định của dòng vốn cũng giúp ổn định dự trữ ngoại hối và đồng CNY. Trong 3 tháng qua, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc luôn đi ngang và đứng trên 3 nghìn tỷ USD. Điều này, rất khác biệt với giai đoạn 2015 khi đồng CNY mất giá đã kéo theo làn sóng rút vốn ồ ạt và làm giảm nhanh dự trữ ngoại hối.

Những biện pháp mà Trung Quốc áp dụng để giữ đồng CNY từ đầu tháng 8/2018 như tăng tỷ lệ dự trữ và đặc biệt là chính sách thuế quan CCF đã phát huy tác dụng. Việc ổn định đồng CNY cũng gặp thuận lợi khi đồng USD dần hạ nhiệt sau khi đã tăng mạnh vào đầu tháng 8/2018 do căng thẳng Mỹ – Thổ Nhĩ Kỳ.

Như vậy, đang có nhiều nhân tố hỗ trợ cho sự ổn định của đồng CNY và điều này là rất quan trọng với Việt nam. Tỷ giá VND trong thời gian qua đã gặp nhiều áp lực từ việc đồng CNY mất giá. Khi đồng CNY được kiểm soát chặt, áp lực lên đồng VND cũng sẽ giảm. Kết hợp với các thông tin từ xuất siêu hay dòng vốn mua bán – sáp nhập (M&A) vào Việt Nam trong tháng 8 và tháng 9/2018, đồng VND có cơ hội để lên giá trở lại so với đồng USD.

Thống kê giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài tại các thị trường trong khu vực cho thấy một điểm tương đồng rất rõ. Đó là các nhà đầu tư nước ngoài mua ròng trong tháng 1/2018 và chuyển sang bán ròng kể từ tháng 2/2018. Việc bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài tại các thị trường đã xuất hiện trước khi outflow trở nên rõ rệt (tháng 4/2018) cho thấy không phải do đồng USD lên giá (tháng 4/2018) hay chiến tranh thương mại (tháng 6/2018), mà cú giảm sâu của thị trường chứng khoán Mỹ vào đầu tháng 2/2018 sau báo cáo việc làm khả quan (làm tăng khả năng FED nâng lãi suất) đã là khởi đầu cho xu hướng bán ròng và rút vốn khỏi các thị trường mới nổi.

Xu hướng mua/bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài đã có ảnh hưởng đến xu hướng của thị trường chứng khoán với tất cả chỉ số chứng khoán đạt đỉnh vào tháng 1/2018 và bắt đầu giảm dần từ tháng 2/2018.

Đặc biệt, sau những tháng đầu bán ròng mạnh, tốc độ bán ròng ở một số thị trường như Indonesia và Hàn Quốc đã giảm bớt, tuy nhiên xu hướng chung của các chỉ số chứng khoán vẫn là đi ngang. Như vậy, có thể thấy dù các thị trường có những nền tảng cơ bản riêng, tất cả đều bị ảnh hưởng bởi giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài và rộng hơn là xu hướng dòng vốn trên toàn cầu.

Với 5 lý do khiến thị trường mới nổi khó trở nên hấp dẫn dưới đây, các thị trường chứng khoán trong khu vực nhiều khả năng sẽ duy trì ở xu hướng đi ngang như hiện tại. Khi tác động của chiến tranh thương mại lên tăng trưởng của Trung Quốc cũng như toàn cầu rõ hơn vào quý 4/2018, xu hướng đi ngang cũng có thể sẽ bị thách thức.