Một khảo sát do Viện nghiên cứu ISEAS - Yusof Ishak (Singapore) thực hiện cho thấy các quốc gia Đông Nam Á quan ngại sâu sắc Trung Quốc, nhưng đồng thời cũng mất niềm tin vào Mỹ.
Khảo sát thăm dò ý kiến của 1.008 người đến từ 10 nước ASEAN, bao gồm quan chức chính phủ, đơn vị học thuật hoặc doanh nghiệp, tổ chức dân sự cùng truyền thông.
Gần 50% người tham gia khảo sát nhận định Vành đai và Con đường (BRI) đưa ASEAN rơi vào “quỹ đạo ảnh hưởng của Trung Quốc”, 33% chỉ trích sáng kiến này thiếu minh bạch và 16% dự đoán nó sẽ thất bại.
Đặc biệt, 70% người tham gia khảo sát khuyến cáo các quốc gia Đông Nam Á nên thận trọng khi đàm phán những dự án trong khuôn khổ BRI với Trung Quốc, nhằm tránh “mắc bẫy nợ”. Quan điểm này được thể hiện rõ nhất ở Malaysia, Philippines, Thái Lan.
Trung Quốc được 73% người đánh giá có ảnh hưởng kinh tế lớn nhất tại khu vực, trong khi ảnh hưởng chính trị và chiến lược cũng lớn hơn Mỹ. Tuy nhiên, chưa đến 10% xem nước này là cường quốc “tử tế”, thay vào đó khoảng 50% người tham gia khảo sát cho rằng Bắc Kinh muốn Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của mình.
Ngoài ra, cứ 10 người tham gia khảo sát thì có 6 trường hợp nghĩ rằngảnh hưởng của Mỹ trên phạm vi toàn cầu đã giảm trong một năm qua, 67% đánh giá cam kết Washington dành cho Đông Nam Á suy yếu. Khoảng 1/3 ít hoặc không tin cường quốc này là đối tác chiến lược cũng như nhân tố đem lại an ninh cho khu vực.
Chỉ có 22,5% người được khảo sát lạc quan nhận định Mỹ - Trung sẽ giải quyết bất đồng để hợp tác, đến 70% xác định hai cường quốc đang đối đầu nhau tại Đông Nam Á.
Theo nhóm tác giả tiến hành khảo sát, đã đến lúc xét lại quan điểm Trung Quốc nắm ảnh hưởng trong lĩnh vực kinh tế, còn ảnh hưởng chính trị - chiến lược thuộc về Mỹ. Họ cũng nhắc nhở: “Đây là hồi chuông cảnh tỉnh để Bắc Kinh cải thiện hình ảnh tiêu cực ở khu vực dù liên tục khẳng định trỗi dậy hòa bình”.
Cẩm Bình (theo Reuters)