Doanh nghiệp ‘kêu trời’ khi đấu thầu tại Quảng Bình

Một Thế Giới từng đề cập đến sự “khắt khe” trong tiêu chí đấu thầu tại dự án Đường ven biển Quảng Bình (ĐVBQB) do Sở GTVT tỉnh Quảng Bình làm chủ đầu tư. Đến nay, công tác đấu thầu tại dự án này tiếp tục lộ ra những điểm bất thường, khiến một đơn vị nhà thầu vào thế ‘đường cùng’ buộc phải có kiến nghị gửi lên UBND tỉnh để yêu cầu xem xét.

Cụ thể, sau gần 3 tháng chấm gói thầu số XL5, thuộc dự án ĐVBQB, ngày 1.3.2022, Sở GTVT Quảng Bình đã có văn bản hủy thầu. Lý do được chủ đầu tư dự án đưa ra là cả 3 nhà thầu tham gia đều không đạt yêu cầu. Động thái này của chủ đầu tư đã vấp phải sự phản đối của các đơn vị tham gia đấu thầu.

Doanh nghiệp hết đường

Sau khi Sở GTVT có văn bản hủy thầu, ngay lập tức Liên danh Nhà thầu Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành – Công ty CP Đầu tư Thương mại và Xây dựng Giao Thông 1 – Công ty TNHH Hoàng Huy Toàn (gọi tắt là Liên danh Phương Thành – Trico – Hoàng Huy Toàn) đã có văn bản kiến nghị gửi ông Trần Thắng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình.

Các nhà thầu cho rằng, Sở GTVT Quảng Bình đã dồn ép doanh nghiệp, hủy thầu không có căn cứ, vi phạm Luật Đấu thầu. Cụ thể, trong quá trình chấm thầu, Sở GTVT Quảng Bình đã liên tiếp có 3 văn bản yêu cầu Liên danh Phương Thành – Trico – Hoàng Huy Toàn làm rõ về “Nguồn lực tài chính cho gói thầu” và về “Kết quả hoạt động tài chính”. Liên danh này đã có văn bản giải trình nhằm làm rõ theo yêu cầu của chủ đầu tư, tuy nhiên phía chủ đầu tư không chấp thuận và cho rằng, giải trình của liên danh này không có cơ sở để đánh giá hồ sơ dự thầu.

Theo ông Hoàng Ngọc Hiền, Giám đốc Công ty TNHH Hoàng Huy Toàn, đơn vị này tham gia liên danh gói thầu XL5 chỉ 16% trên tổng giá trị của gói thầu là 337,971 tỉ đồng. “Giá trị gói thầu không lớn nhưng tất cả các yêu cầu làm rõ của chủ đầu tư đều “nhắm” vào công ty của tôi. Tôi tham gia nhiều gói thầu lớn trong cả nước, nhưng chưa thấy chủ đầu tư nào lại "bắt chẹt", "vạch lá tìm sâu" như ở Sở GTVT Quảng Bình. Theo các quy định hiện hành về đấu thầu qua mạng, nếu có yêu cầu làm rõ từ phía chủ đầu tư thì chúng tôi chỉ việc bổ sung tài liệu trực tiếp trên hệ thống mà không có nghĩa vụ cung cấp trực tiếp cho chủ đầu tư. Tuy nhiên, Sở GTVT Quảng Bình đã gửi giấy mời chúng tôi đến làm việc trực tiếp. Chúng tôi vẫn chấp hành và mang theo tài liệu để làm rõ. Tại buổi làm việc, sự vô lý của phía chủ đầu tư khiến đại diện Sở Kế hoạch Đầu tư không đồng tình, và đại diện Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Quảng Bình đã không ký vào biên bản làm việc” – ông Hoàng Ngọc Hiền cho biết.

Mời thầu lạ, chấm thầu cũng rất... lạ

Theo văn bản kiến nghị: Nội dung mà Sở GTVT Quảng Bình yêu cầu liên danh nhà thầu giải trình và làm rõ “về chi phí sản xuất kinh doanh dở dang của doanh nghiệp” (chi tiết dư nợ TK 154) và sử dụng nội dung này để cho rằng liên doanh nhà thầu không đạt về tiêu chí năng lực tài chính như trên là không đúng. Theo đó, Tài khoản 154 dùng để tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh phục vụ cho việc tính giá thành sản xuất sản phẩm xây lắp công nghiệp, dịch vụ của doanh nghiệp xây lắp… là tài khoản hạch toán mang tính chất nội bộ do vậy nó không thể sử dụng để đánh giá năng lực tài chính nhà thầu.

Việc Sở GTVT Quảng Bình yêu cầu làm rõ, và rồi căn cứ vào nội dung trên để đánh giá liên danh nhà thầu không đạt về nội dung năng lực tài chính là không có căn cứ và không đúng với quy định của Luật đấu thầu. Liên danh nhà thầu, với kinh nghiệm của mình, khẳng định đã nộp đúng và đầy đủ hồ sơ dự thầu theo đúng quy định của chủ đầu tư. Liên danh nhà thầu cho rằng Sở GTVT Quảng Bình đã cố tình sử dụng các tiêu chí ngoài phạm vi quy định của Luật đấu thầu nhằm hạn chế, loại bỏ các nhà thầu một cách trái pháp luật…

Ngoài ra, văn bản kiến nghị cũng chứng minh rằng, liên danh nhà thầu Hoàng Huy Toàn - đơn vị trực tiếp là nhà thầu đã thực hiện nhiều gói thầu của chủ đầu tư là Sở GTVT Quảng Bình, gần đây nhất là gói thầu vào tháng 3 năm 2021. Các nội dung mà Sở GTVT Quảng Bình đang yêu cầu liên danh nhà thầu làm rõ/giải trình đều trong gian đoạn các năm 2018, 2019, 2020… Đây là khoảng thời gian mà liên danh nhà thầu đã được Sở GTVT Quảng Bình đánh giá đạt, đáp ứng các yêu cầu và đã trúng thầu theo đúng tiêu chí gọi thầu và quy định của pháp luật.

Từ các căn cứ nêu trên, iên danh nhà thầu kiến nghị Chủ tịch UBND Tỉnh Quảng Bình, căn cứ vào quy định của pháp luật để xem xét, đánh giá sự việc và chỉ đạo Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Quảng Bình tham gia kiểm tra, giám sát việc mở thầu gói thầu này của Sở GTVT tỉnh Quảng Bình.

Ông Hoàng Ngọc Hiền cho biết thêm, công ty của ông đã đấu và trúng thầu nhiều gói xây lắp lớn trong cả nước, trong đó có gói thầu hơn 8km QL1A đoạn giáp ranh Quảng Bình – Quảng Trị. Hiện đoạn đường này đã đưa vào sử dụng hơn 6 năm nhưng chưa hề xuất hiện dấu hiệu xuống cấp, mặt đường vẫn như mới. "Với năng lực công ty của tôi, gói thầu XL5 thuộc Dự án đường ven biển Quảng Bình chúng tôi thừa sức làm. Nhưng do chủ đầu tư mời thầu quá “khắt khe” nên buộc chúng tôi phải liên danh để đáp ứng yêu cầu của họ, nhưng vẫn bị đánh rớt. Họ mời thầu lạ, chấm thầu cũng rất lạ, bản chất sự việc là gì, chúng tôi cần kết luận công bằng từ các cơ quan chức năng” – ông Hiền nói.

Như Một Thế Giới đã đề cập, Dự án đường ven biển Quảng Bình có vốn đầu tư công gần 2.200 tỉ đồng, chia ra nhiều gói thầu nhưng lại rất ít nhà thầu tham gia. Nguyên nhân của việc này, theo các nhà thầu là chủ đầu tư đã đưa ra nhiều tiêu chí "khắt khe" dẫn đến hạn chế nhà thầu tham gia.

Văn bản kiến nghị cũng đưa ra các căn cứ pháp lí để chứng minh Sở GTVT Quảng Bình đang vi phạm pháp luật: Theo quy định tại khoản 5 Điều 15 Thông tư 04/2017/TT-BKHĐT ngày 15.11.2017 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về việc Quy định chi tiết về lựa chọn nhà thầu qua hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia “Đối với các nội dung về năng lực và kinh nghiệm, việc đánh giá E-HSDT được thực hiện trên cơ sở các thông tin nhà thầu kê khai trong E-HSDT mà không yêu cầu nhà thầu phải đính kèm file tài liệu chứng minh. Trường hợp cần làm rõ E-HSDT thì bên mời thầu và nhà thầu tiến hành làm rõ E-HSDT trực tiếp trên hệ thống”.