Đề phòng Trung Quốc hung hăng, Nhật Bản duyệt chi quân sự “khủng“

Chính phủ Thủ tướng Nhật Shinzo Abe phê duyệt ngân sách quân sự 2015 (tính từ tháng 4) với gần 5 ngàn tỷ Yen (42 tỷ USD) trong tổng ngân sách có kỷ lục hơn 96 ngàn tỷ Yên (814 tỉ USD).

Khoản chi này nhằm đề phòng Trung Quốc hung hăng, còn phải đợi sự thông qua của Quốc hội Nhật, nhưng liên minh cầm quyền của ông Abe chiếm thế đa số ở cả Thượng lẫn Hạ viện.

Mức chi quân sự tăng 2% là khoản tăng thứ ba hàng năm dưới thời ông Abe, người nắm quyền từ tháng 12.2012 và kết thúc 12 năm liên tiết cắt giảm chi quốc phòng.

Khoản tăng chi này chủ yếu để mua khí tài quân sự mới, gồm máy bay do thám P-1, chiến đấu cơ F-35 và các tàu đổ bộ cho một đơn vị quân mới giống như thủy quân lục chiến Mỹ.

Mục dích là để tăng khả năng bảo vệ các đảo không người ở trên biển Hoa Đông do Nhật kiểm soát: cụm đảo Senkaku nhưng Trung Quốc cũng đòi chủ quyền và gọi là quần đảo Điếu Ngư.

Ngân sách 2015 cũng dùng để mua phụ tùng của máy bay không người lái Global Hawk vốn dự kiến triển khai từ năm 2019, hai khu trục hạm trang bị radar Aegis và cùng Mỹ phát triển tên lửa phòng thủ.

Ông Abe hiện ủng hộ một vai trò mạnh của quân đội Nhật, dù Hiến pháp Nhật (do Mỹ soạn sau khi Nhật thua trận Thế chiến 2) đề cao việc Nhật yêu chuộng hòa bình. Những thay đổi đã được thông qua từ cuối năm 2013, khi căng thẳng Nhật - Trung gia tăng về chuyện giành chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Khoản chi quốc phòng được thiết kế để đạt khả năng phòng thủ cơ động và trôi chảy, có thể đối phó với nhiều tình huống, theo Bộ Quốc phòng Nhật.

Bộ nêu trong kế hoạch ngân sách được thông qua: sẽ tạo sự phòng thủ hiệu quả, đóng góp cho sự ổn định trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, cải thiện môi trường an ninh toàn cầu.

Chính phủ Nhật phải tính chuyện chi vừa đủ để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và quốc phòng, và làm chậm mức tăng nợ công vốn là mức nợ cao nhất trong số các nước công nghiệp phát triển.

Do dân số Nhật già nhanh, khoản chi trợ cấp tăng lên. Khoản chi an sinh xã hội sẽ chiếm 1/3 tổng ngân sách.

Kinh tế Nhật đang suy thoái, nhưng chính phủ ông Abe dự báo mức tăng trưởng 1,5% trong năm nay, sau khi ước tính 0,5% trong năm 2014.

Để cân bằng những quan tâm mâu thuẫn lẫn nhau, ông Abe tập trung vào việc làm yên lòng các gia đình sống chật vật vì lương chậm tăng hơn giá sinh hoạt.

Nhưng ông cũng dự tính giảm thuế thu nhập của công ty từ 2,5% lên 32,11% trong năm tài khóa từ ngày 1.4.2015. Các khoản cắt giảm khác cũng được tính đến.

Bích Ngọc (theo AP)