Đảo Thị Tứ trở nên nóng sau khi Ngoại trưởng Mỹ thăm Philippines

Quân đội Philippines hôm nay 5.3 cho biết họ không nhận được báo cáo nào về việc ngư dân Philippines bị tàu Trung Quốc ngăn chặn đánh bắt cá hoặc neo đậu trên bãi cát quanh đảo Thị Tứ ở Biển Đông.

Ngược lại, Phó Đô đốc Rene Medina, chỉ huy Bộ Tư lệnh Phương Tây thuộc Lực lượng Vũ trang Philippines (WesCom) cho biết đã nhận được thông tin rằng ngư dân Philippines vẫn có thể câu cá quanh khu vực và neo đậu, trú ẩn trên bãi cạn gần đảo.

Tuy nhiên, ông Medina cho biết có khoảng 10 tàu Trung Quốc đang neo đậu gần các hòn đảo nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines ở Biển Đông.

Ông nói rằng WesCom đã không nhận được báo cáo về việc các tàu Trung Quốc quấy rối ngư dân Philippines, ngoại trừ việc họ hiện diện một cách rất kỳ lạ vì các tàu của Trung Quốc lảng vảng tại đó mà không hề thực hiện bất kỳ hoạt động đánh bắt nào cả.

Trước đó, các báo cáo của Thị trưởng Kalayaan, ông Roberto del Mundo, cho biết các tàu Trung Quốc đã chặn đường các thuyền Philippines và xua đuổi thuyền Philippines ra khỏi bãi cạn quanh đảo.

Tình hình căng thẳng tới mức báo giới Philippines đã chất vấn chính phủ về việc này. Trong cuộc họp báo hôm thứ 2, phát ngôn viên của phủ Tổng thống là Salvador Panelo khẳng định "Tôi cần xác nhận điều đó từ Bộ trưởng Bộ Quốc phòng".

Đồng thời, ông cho biết nếu báo cáo là đúng, thì hành động của người Trung Quốc ở vùng biển thuộc Philippines là "không đúng đắn".

Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana đã kiềm chế không bình luận về vấn đề này một khi chưa có xác thực từ phía quân đội tại hiện trường, nhưng ông nói rằng Trung Quốc đã đảm bảo với Philippines rằng sẽ không có bạo lực nào nổ ra.

Thực tế thì các hoạt động của tàu Trung Quốc quanh đảo Thị Tứ vốn đã được báo chí Philippines đưa cách đây cả tháng khi Manila thực hiện việc tu bổ phi pháp các công trình trên đảo. Tuy nhiên, vấn đề được hâm nóng một cách đột ngột trong thời gian gần đây sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vừa có chuyến ghé thăm Philippines.

Ngoại trưởng Pompeo đặc biệt đề cập đến tình hình Biển Đông: “Hoạt động quân sự và xây dựng trái phép của Trung Quốc đe dọa chủ quyền, an ninh lẫn kinh tế của các bạn cũng như của chúng tôi”. Ông cũng cam kết bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nhằm vào lực lượng, máy bay hoặc tàu thuộc chính quyền Philippines trên Biển Đông sẽ kích hoạt nghĩa vụ phòng thủ chung, căn cứ theo hiệp ước ký kết năm 1951.

Cũng theo Ngoại trưởng Pompeo, các quốc gia Đông Nam Á bao gồm cả Philippines có trách nhiệm bảo vệ các tuyến đường biển quan trọng trong khu vực, không để cường quốc châu Á phong tỏa chúng. Dù không chỉ đích danh nhưng báo chí tin rằng ông Pompeo ám chỉ Trung Quốc.

Đảo Thị Tứ nằm trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam. Bộ ngoại giao Việt Nam đã nhiều lần tuyên bố Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, mọi hành vi của quốc gia khác tại hai quần đảo này mà không được sự cho phép của Việt Nam đều là bất hợp pháp và vô giá trị.

Anh Tú