Đánh thuế VAT lên quyền sử dụng đất, thị trường bất động sản sẽ 'lâm nguy'

Trong tờ trình gửi Chính phủ đề nghị xây dựng Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của luật thuế Giá trị gia tăng (VAT), luật thuế Tiêu thụ đặc biệt, luật thuế Thu nhập doanh nghiệp, luật thuế Thu nhập cá nhân và luật thuế Tài nguyên (dự án luật), Bộ Tài chính đề nghị bỏ quy định về chuyển quyền sử dụng đất không chịu thuế VAT để chuyển sang chịu thuế VAT với mức thuế suất thông thường 10%.

Bộ Tài chính cũng đề nghị bỏ quy định giá tính thuế VAT đối với hoạt động kinh doanh bất động sản được trừ giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách nhà nước tại điểm h khoản 1, điều 7 của luật thuế Giá trị gia tăng.

Đừng để thêm tình trạng thuế chồng thuế

Trao đổi với phóng viên báo điện tử Một Thế Giới về vấn đề này, luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho rằng không nên áp dụng thuế VAT khi chuyển quyền sử dụng đất.

Hiệnngười dân có nhu cầu về nhà ở rất cao và họ đang gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận mua nhà ở vì thu nhập của người dân chỉ ở mức trung bình, rất khó tiếp cận việc mua nhà ở. Do đó,nếu “áp dụng thuế VAT lên tới 12% khi chuyển quyền sử dụng đất thì lúc này giá nhà đất sẽ đội lên cao hơn rất nhiều khiến người dân càng khó khăn hơn trong việc mua nhà; đồng thời các tổ chức kinh doanh bất động sản cũng khó khăn hơn”, ông Hùng nêu.

Theo ông Hùng, hiệngiao dịch về chuyển quyền các bên đã phải chịu thuế Thu nhập cá nhân và Lệ phí trước bạ. Các thuế và lệ phí này cũng đã “tương đối” rồi nên việc tiếp tục áp dụng thuế VAT khi chuyển quyền sử dụng đất là “thuế chồng thuế” và không phù hợp với quy luật của xã hội cũng như quy định pháp luật.

“Một vấn đề mà xã hội và nhà nước đang quan tâm là làm sao người thu nhập thấp có nhà ở nhưng với dự thảo này thì lại mâu thuẫn với chính sách và mong muốn của xã hội”, ông Hùng nói.

Luật sư này cho biết thêm, cần hiểu rằng thuế VATcó tác động rất lớn đối với nền kinh tế, tất cả doanh nghiệp, cũng như cuộc sống của người dân. Nếu đánh thuế VATchuyển quyền sử dụng đất như đề xuất thì phải chịu thêm thuế 12% nữa, tức là tăng 7 lần so với thuế, phí hiện hành. Đây là mức thuế rất cao và rất nguy hiểm cho thị trường, giao dịch bất động sản.

“Việc áp dụng mức thuế này cũng ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng cho vay, thế chấp. Bởi với việc áp dụng mức thuế như dự thảo thì sẽ ít nhà đầu tư giao dịch, việc mua bán nhà sẽ khó phát triển... tình trạng này sẽ kéo theo nợ xấu tăng”, ông nói.

Nên giữ nguyên mức thuế suất đến 2021

Còn theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, tại khoản 6 điều 5 luật thuế Giá trị gia tănghiện hành đã quy định chuyển quyền sử dụng đất thuộc đối tượng không chịu thuế VAT là hoàn toàn đúng, để không xảy ra tình trạng thuế chồng thuế, phù hợp với tình hình thực tiễn,“hợp tình hợp lý”.

“Nay, dự thảo luật dự kiến áp dụng thuế VATkhi chuyển quyền sử dụng đất thì sẽ dẫn đến tình trạng thuế chồng thuế, làm tăng giá bán nhà mà người mua phải gánh thêm. Do vậy, không áp dụng thuế VAT khi chuyển quyền sử dụng đất thì hợp tình hợp lý hơn”, ôngChâu cho biết.

Về dự kiến của Bộ Tài chính nâng thuế suất thuế VATtheo phương án 1 (tăng từ 10% lên 12%) hoặc phương án 2 (tăng theo lộ trình lên 12% kể từ ngày 1.1.2019 và 14% từ ngày 1.1.2021), ông Châu cho rằng nên giữ nguyên mức thuế hiện tại 10% từ nay đến năm 2021. Lý do là nhiều nước ASEAN vẫn đang duy trì thuế suất tương tự hoặc thấp hơn (Indonesia, Lào, Campuchia có thuế suất VAT10%, Singapore 7%, Thái Lan 5%).

“Thị trường bất động sản, đặc biệt là nhà ở, sử dụng hàng ngàn sản phẩm của hơn 90 ngành sản xuất, thi công xây dựng, kinh doanh, dịch vụ. Do đó, việc đề xuất tăng thuế VATlên 12% sẽ dẫn đến mặt bằng giá nguyên nhiên vật liệu, nhận thầu thi công, nhân công... tăng lên, giá bán nhà tăng lên", ông Châu nói.

Tại cuộc hội thảo về 5 luật thuế vừa diễn ra chiều hôm qua do VCCI tổ chức, nhiều chuyên gia cũng lên tiếng phản đối đề xuất áp dụng thuế VATkhi chuyển quyền sử dụng đất của Bộ Tài chính.

Ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó tổng Giám đốc Dịch vụ tư vấn thuế Deloitte Việt Nam cho rằng, bản chất của giá trị gia tănglà thuế đánh trên giá trị gia tăng thêm của hàng hóadịch vụ lưu thông tiêu dùng. Khi nhìn nhận như vậy, quyền sử dụng đất theo luật Thương mại không được xem là hàng hoá thông thường. Bản chất quyền sử dụng đất là quyền về pháp lý, tương tự hàng loạt quyền khác như quyền sở hữu trí tuệ, quyền mua bán ngoại tệ... vốn không nằm trong đối tượng chịu thuế VAT.

Tương tự, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết đề xuất về thuế của Bộ Tài chính có thể khiến thị trường bất động sản gặp nguy vì giá nhà sẽ tăng lên rất nhiều.

“Một ngôi nhà, trước đề xuất áp thuếVATsẽ chỉ chịu thuế trước bạ (0,5%) và thuế thu nhập cá nhân (2%), tức chỉ đóng 2,5%. Nếu bị áp VATlên quyền sử dụng đất, vô hình chung giá sẽ tăng thêm 12% nữa. “Rất cao. Đánh thuế như thế này thị trường bất động sản rất nguy hiểm”, ông Hà nhấn mạnh.

Ông Hà cũng cho rằng bất động sản có quan hệ lớn đến các thị trường khác như xây dựng, sản xuất vật liệu,... đặc biệt là ngành tín dụng. Mặc dù tổng giá trị vay bất động sản thấp, tín dụng bất động sản chiếm chỉ từ 10-11% tổng dư nợ toàn hệ thống ngân hàng nhưng khoản vay thế chấp bằng bất động sản thì lớn hơn nhiều, khoảng 70%. Do đó, nếu áp thuế khiến giá nhà tăng tận 12% thì thị trường khó giao dịch được, kéo theo nợ xấu và các vấn đề khác bị tác động.