Bốn nhân vật đảng Dân tiến (DPP) kỳ cựu vừa gửi thư ngỏ cảnh báo Đài Loan sắp phải đối mặt với khủng hoảng và kêu gọi nhà lãnh đạo Thái Anh Văn từ bỏ quyền lực.
Thư ngỏ là của các ông Bành Minh Mẫn, Ngô Lý Bồi, Lý Viễn Triết, Cao Tuấn Minh. Họ được gọi là “Tứ đại lão” của DPP, thuộc phe chủ trương cứng rắn trong đòi độc lập cho Đài Loan lâu nay, luôn chê trách bà Thái có quan điểm còn quá mềm mỏng
“Tứ đại lão” đánh giá tình hình hiện tại cực kỳ khó khăn cho DPP khi đảng này thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử địa phương tháng 11 trước. Chiến thắng của Quốc dân đảng (KMT) thân Bắc Kinh đồng nghĩa với việc hòn đảo tự trị sẽ cởi mở hơn với Trung Quốc đại lục, do vị trí đứng đầu nhiều huyện thị nay do đảng viên KMT nắm giữ.
Các ông chỉ trích nhà lãnh đạo Thái không làm tốt công việc, gây mất lòng dân. Thậm chí sau cuộc bầu cử địa phương, bà cũng không nghiêm túc kiểm điểm mà chỉ lo nhiều chuyện cá nhân, cũng như chuẩn bị tái tranh cử.
Nếu nhà lãnh đạo Thái cứ quyết tranh cử thì không chỉ bà thất bại mà còn hại đến đảng DPP chia rẽ, bởi vì nhiều đảng viên ứng cử xứng đáng hơn sẽ đứng ra cạnh tranh, thư ngỏ viết.
“Chúng tôi kêu gọi bà từ bỏ tham vọng giữ vị trí lãnh đạo Đài Loan nhiệm kỳ thứ hai và tuyên bố rằng chỉ phục vụ một nhiệm kỳ. Bà cũng phải trao lại quyền lực, lui vào hậu trường để tạo điều kiện cho người đứng đầu cơ quan hành pháp Đài Loan lập nội các của riêng mình”, các ông Bành- Ngô- Lý- Cao đặt yêu cầu.
Thư ngỏ trên được đưa ra không lâu sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lẫn nhà lãnh đạo Thái cùng lúc có phát biểu quan trọng về quan hệ hai bờ.
Chủ tịch Tập trong bài phát biểu “Thư gửi đồng bào Đài Loan” khẳng định hai bờ đều cùng thuộc một nước Trung Quốc là sự thật không thể thay đổi. Ông nhiều lần nhấn mạnh chuyện thống nhất và đặc biệt lần đầu tiên đề cập phương án “một quốc gia, hai chế độ”.
Bà Thái tuyên bố Đài Loan tuyệt đối không chấp nhận “một quốc gia, hai chế độ”, đồng thời nêu rõ lập trường của vùng lãnh thổ này chính là: Bắc Kinh cần nhìn nhận thực tế hai bên có khác biệt cơ bản về hệ giá trị lẫn hệ thống chính trị,không thể phủ nhận thể chế dân chủ mà Đài Loan xây dựng; tôn trọng nguyện vọng tự do - dân chủ của người dân vùng lãnh thổ này; giải quyết khác biệt bằng biện pháp hòa bình thay vì uy hiếp hay gây sức ép; đối thoại vấn đề liên quan đến chính trị hai bờ phải thông qua người dân giám sát và do cá nhân/cơ quan chính quyền tiến hành.
Phản ứng với thư ngỏ, nhà lãnh đạo Thái hy vọng “Tứ đại lão” hiểu rõ rằng điều quan trọng nhất trong lúc này là bảo vệ chủ quyền Đài Loan trước sức ép từ Bắc Kinh, thay vì bàn chuyện tranh cử năm sau. Cũng theo bà, DPP có hệ thống lựa chọn ứng viên rất dân chủ và không ai có tiếng nói cuối cùng về vấn đề này.
Quyền Chủ tịch DPP Lâm Hữu Xương khẳng định đảng sẽ chọn được ứng viên tốt nhất để tranh cử. Bà Thái vốn là người đứng đầu đảng này nhưng tháng 11 đã từ chức vì thất bại trong cuộc bầu cử địa phương.
Cẩm Bình (theo SCMP, Apple Daily)