Dân Singapore tức giận trước việc nữ tổng thống đầu tiên không qua bầu cử

Theo hiến pháp sửa đổi có hiệu lực từ tháng 6.2017, các ứng viên tổng thống thuộc khối tư nhân phải chứng minh được là đang điều hành một công ty và nắm giữ cổ phần có giá trị tối thiểu là 500 triệu đô-la Singapore (khoảng 368 triệu USD).

Do không đáp ứng được điều kiện này, hai ứng viên Mohamed Salleh Marican và Farid Khan đều bị loại. Đơn ứng cử của ông Salleh bị từ chối, do số cổ phẩn ông nắm giữ trong 3 năm gần đây nhất chỉ đạt giá trị trung bình khoảng 258 triệu đô-la Singapore. Ông Farid cho biết công ty của ông không đáp ứng yêu cầu có 500 triệu đô-la Singapore.

Trong khi đó, bà Halimah gốc Malay theo đạo Hồi, là ứng viên đáp ứng được mọi tiêu chuẩn đặt ra với ứng viên thuộc khối nhà nước, vì từng là Chủ tịch Quốc hội Singapore trong ít nhất 3 năm. Bà Halimah cũng phải nộp một khoản tiền đặt cọc là 43.500 đô-la Singapore (khoảng 32.000USD) cho việc ứng cử.

Chức tổng thống Singapore chỉ mang tính chất lễ nghi, chỉ có quyền lực hạn chế, gồm phủ quyết người được giới thiệu làm quan chức. Việc có nữ tổng thống đầu tiên không cản sự chỉ trích việc chọn bà Halimah làm nguyên thủ quốc gia là phi dân chủ, khi bà được chỉ định mà không qua bầu cử.

Theo Guardian, chính quyền Singapore đã quyết chỉ cho phép ứng viên thuộc cộng đồng Malay ứng cử tổng thống, một nỗ lực tạo sự hòa hợpở đảo quốc 5,5 triệu dân mà người gốc Hoa chiếm đa số.

Đây không phải lần đầu chính quyền nàyloại các ứng viên tổng thống, khiến cuộc bầu cử chức tổng thống là không cần thiết. Nhưng có sự chỉ trích rằng đây là lần đầu tiên chức tổng thống dành cho người của một cộng đồng thiểu số, và quyết định trao chức tổng thống cho bà Halimah mà không qua bầu cử đã nhồi thêm sự tức giận.

Cư dân mạng Singapore ào ào chỉ trích khi bà Halimah được tuyên chính thức là tổng thống tân cử hồi trưa 13.9.Pat Eng viết trên Facebook của anh: “Được bầu mà không bầu cử. Chuyện đùa”. Joel Kong cũng viết trên Facebook: “Từ nay tôi sẽ gọi bà ấy là tổng thống được chọn”, trong khi những người khác chọn hashtag #Không phải tổng thống của tôi, giống như một số dân Mỹ bất mãn việc ông Donald Trump trúng cử tổng thống Mỹ.

Bà Halimah là nghị sĩ thuộc đảng Nhân dân hành động cầm quyền suốt gần 20 năm, trước khi bà từ chức để tranh cử tổng thống. Sau khi được tuyên chính thức là tổng thống tân cử, bà tuyên bố để phá bỏ sự nghi ngờ xung quanh tiến trình lựa chọn: “Tôi là tổng thống của mọi người. Dù không tổ chức bầu cử, tôi vẫn cam kết phục vụ đồng bào”.

Sáng 13.9, bà đã trình các giấy tờ đúng quy định, là bước cuối cùng của tiến trình ứng cử tổng thống: giấy chứng nhận đủ điều kiện của Ủy ban bầu cử tổng thống cấp, giấy chứng nhận cộng đồng Malay do Ủy ban Cộng đồng cấp.

Ngày 14.9, bà Halimah sẽ làm lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 8của Singapore.

Bà Halimah, 63 tuổi, cũng là tổng thống gốc Malay trong lịch sử 47 năm lập quốc của nước này, sau ông Yusof Ishak.