Cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường lĩnh án 4 năm tù

Sau khi bất ngờ quay trở lại phần xét hỏi, cuối giờ chiều 19.5, HĐXX TAND TP.Hà Nội đã tiến hành tuyên bản án sơ thẩm đối với 14 bị cáo trong vụ án “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Health 2000 Canada; Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, xảy ra tại TP.HCM, các tỉnh, thành phố khác và Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế)”.

HĐXX quyết định tuyên phạt cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng (nguyên Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng giám đốc Công ty VN Pharma) bị tuyên phạt 18 năm tù về tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”. Các bị cáo còn lại nhận mức án tương xứng với hành vi phạm tội.

HĐXX kiến nghị Bộ Y tế xem xét lại toàn bộ Quy trình thẩm định thuốc; Quy trình thẩm định thuốc và xét duyệt còn nhiều lỗ hổng; xem xét trách nhiệm của các chuyên gia khi thẩm định 5 loại thuốc. Ngoài ra, để xảy ra vụ án này còn có trách nhiệm lớn từ cán bộ Hải quan khi cho thông quan nhiều loại thuốc giả nhãn mác, vì vậy, HĐXX tiếp tục kiến nghị CQĐT Bộ Công an làm rõ trách nhiệm của cơ quan Hải quan trong vụ án này.

Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng

Theo HĐXX, vụ án này được phát hiện trong thời gian CQĐT điều tra vụ án xảy ra tại TP.HCM; quá trình điều tra mở rộng, CQĐT phát hiện các bị cáo còn thực hiện việc buôn bán hàng giả với nhiều loại thuốc chữa bệnh khác.

“Hành vi của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, gây bất bình trong dư luận, làm giảm uy tín của ngành Y tế. Đây là vụ án mà các bị cáo có sự câu kết chặt chẽ trong khi thực hiện hành vi phạm tội”, HĐXX nhận định.

Cụ thể, trong các năm 2008-2010, Nguyễn Lê Xuân Khang (là người Việt Nam định cư tại Canada và có quốc tịch Canada) đã bàn bạc, thống nhất với Nguyễn Minh Hùng và ông Lê Văn Sơn lập hồ sơ các thuốc mang nhãn mác Health 2000 Canada để Công ty Cudupha, Công ty Vimedimex đứng tên xin cấp số đăng ký.

Thực tế, các hồ sơ thuốc đều là giả nhưng do một số cán bộ của Cục Quản lý Dược thiếu trách nhiệm hoặc có động cơ cá nhân đã làm trái công vụ trong quá trình thẩm định, xét duyệt nên 7 loại thuốc Extrafovir, Kaderox-250, Kafotax-1000, MGP Axinex-1000, MGP Mosinase-625, H2K Levofloxacin và H2K Ciprofloxacin mang nhãn mác Health 2000 Canada đã được cấp số đăng ký.

Sau khi các thuốc trên được cấp số đăng ký, Nguyễn Minh Hùng đã cấu kết với Nguyễn Lê Xuân Khang, Võ Mạnh Cường cùng các nhân viên Công ty VN Pharma, Công ty TNHH thương mại hàng hải Quốc tế H&C và một số đối tượng khác thực hiện các thủ đoạn để buôn bán, nhập khẩu, thông quan một số lượng lớn thuốc giả nguồn gốc, xuất xứ vào Việt Nam để tiêu thụ trong nước, gây thiệt hại về kinh tế và sức khỏe cho người bệnh.

Theo HĐXX, từ ngày 4.11.2012 đến ngày 19.6.2014, Nguyễn Minh Hùng đã cấu kết với Võ Mạnh Cường chỉ đạo nhân viên dưới quyền làm giả các hợp đồng và phụ lục hợp đồng mua bán, nâng khống giá thuốc, làm giả chứng từ thay đổi nguồn gốc xuất xứ thuốc, hợp thức chứng từ thanh toán để thông quan, nhập khẩu các thuốc trên.

HĐXX xác định tổng số lượng nhập khẩu các thuốc trên là 838.100 hộp, trị giá gần 26 tỉ đồng, được nâng khống thêm giá mua là hơn 28 tỉ đồng; tổng cộng là hơn 54 tỉ đồng. Số thuốc trên được Công ty VN Pharma bán cho các doanh nghiệp, bệnh viện, nhà thuốc tổng cộng 623.819 hộp, thu lợi bất chính số tiền hơn 31 tỉ đồng.

Trong vụ án này, HĐXX xét thấy bị cáo Nguyễn Minh Hùng có vai trò chính, tích cực trong vụ án, có vai trò cầm đầu, chủ mưu nhưng tại phiên tòa bị cáo khai báo thành khẩn, ăn năn, đã nộp 5 tỉ đồng khắc phục hậu quả. Vì vậy, HĐXX coi đây là những tình tiết giảm nhẹ cho bị cáo.

Đối với bị cáo Trương Quốc Cường, HĐXX xét thấy khi đó bị cáo Cường là Cục trưởng Cục Quản lý Dược, Phó Chủ tịch thường trực, được Chủ tịch ủy quyền điều hành Hội đồng xét duyệt thuốc đã thực hiện không đúng, không đầy đủ trách nhiệm được giao.

Bị cáo Cường đã thiếu giám sát, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của nhóm chuyên gia thẩm định và bộ phận thường trực đăng ký thuốc, đồng ý xét duyệt cấp số đăng ký thuốc trong khi hồ sơ không đủ điều kiện cấp dẫn đến hậu quả 6/7 loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 được nhập khẩu và tiêu thụ tại Việt Nam, với trị giá hơn 148 tỉ đồng.

Mặc dù nhận được nhiều thông tin về thuốc Health 2000 Canada là không rõ nguồn gốc, xuất xứ nhưng bị cáo Trương Quốc Cường không chỉ đạo đình chỉ lưu hành, thu hồi, tiêu hủy thuốc dẫn đến hậu quả các cơ sở y tế trong nước tiếp tục sử dụng các loại thuốc giả nhãn mác Health 2000 Canada, không rõ nguồn gốc xuất xứ để điều trị cho người bệnh, tổng trị giá hơn 3,7 tỉ đồng.

Tuy nhiên, HĐXX nhận thấy bị cáo ăn năn hối cải, hoàn toàn nhận thức được hành vi sai phạm; tự động tác động đến gia đình nộp tiền khắc phục hậu quả nên được coi là các tình tiết giảm nhẹ.

Bất ngờ quay lại xét hỏi, VKS đề nghị giảm án

Theo lịch dự kiến, 14 giờ ngày 19.5, HĐXX tiến hành tuyên án. Tuy nhiên, do cần làm rõ một số nội dung liên quan, HĐXX đã quyết định quay trở lại phần xét hỏi.

Tại phiên tòa, bị cáo Phạm Anh Kiệt (cựu Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Dược Sài Gòn) khẳng định bản thân không phải là người cung cấp con dấu cho Nguyễn Minh Hùng. Tất cả những hợp đồng mua bán của VN Pharma với công ty Austin Hong Kong, bị cáo không biết.

Tuy nhiên, theo thông báo của HĐXX, ở CQĐT, 80% tài liệu cho thấy bị cáo đều thừa nhận con dấu của công ty Austin Hong Kong được sử dụng trong các hợp đồng. HĐXX cũng nhận định bị cáo Kiệt là người có trình độ về Dược; điều kiện chuyên môn tốt. 

Theo cáo trạng, từ năm 2012 đến tháng 8.2013, con dấu mang tên Công ty Austin Hong Kong và dấu chữ ký Luk Heung Tung không đăng ký lưu hành tại Việt Nam, nhưng đã được Phạm Anh Kiệt sử dụng đóng khống trên nhiều tờ giấy A4 trắng tại vị trí theo yêu cầu của Nguyễn Minh Hùng để làm hợp đồng, phụ lục hợp đồng mua bán thuốc giữa Công ty VN Pharma với Công ty Austin Hong Kong.

Đến cuối năm 2013, Phạm Anh Kiệt đã chuyển con dấu này cho Nguyễn Minh Hùng, để Hùng tiếp tục sử dụng phục vụ hoạt động kinh doanh của Công ty VN Pharma. Quá trình điều tra, CQĐT không thu giữ được 2 con dấu này.

Cũng tại phiên tòa, VKS khẳng định có đủ căn cứ kết luận như cáo trạng đã quy kết. Tuy nhiên, VKS cũng thay đổi đề nghị mức án đối với một số bị cáo. Cụ thể, VKS cho biết gia đình bị cáo Nguyễn Minh Hùng đã nộp 5 tỉ đồng khắc phục hậu quả; bị cáo khai báo thành khẩn nên VKS đề nghị từ 18 – 19 năm tù.

Một số bị cáo khác cũng được VKS đề nghị giảm án, gồm Phan Cẩm Loan (10 – 11 năm); Lê Thị Vũ Phương (9 – 10 năm); Phạm Quỳnh Trang (8 – 9 năm); Nguyễn Thị Quyết (7 – 8 năm); Phạm Hồng Châu (5 – 6 năm); Nguyễn Thị Thu Thủy (3 năm 6 tháng – 4 năm 6 tháng); Trương Quốc Cường (4 – 5 năm). Còn lại các bị cáo khác, VKS vẫn giữ nguyên mức đề nghị.

VKS cũng đặc biệt nhấn mạnh: “Cơ quan công tố giải quyết vụ án đảm bảo tính nghiêm minh, không làm oan hay bỏ lọt tội phạm, đảm bảo tính nhân văn, nhân đạo của pháp luật”.