Con trai của điệp viên Liên Xô được phục hồi quyền công dân Canada

Chính phủ Canada từng tước quốc tịch củaAlex Vavilov, sau khi cha mẹ cậu bị Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) phát hiện họ là điệp viên Liên Xô (KGB) từng có hàng chục năm giả là người Canada. Alex khi chào đời ở Toronto (Canada) có tên đầy đủAlexander Foley. Cậu lớn lên ở Pháp và Mỹ, tin tưởng cha mẹ cậu là công dân Canada mang quốc tịch Mỹ.

Nhưng năm 2010, FBI bắt cha mẹ cậu trong cuộc vây bắt 11 điệp viên Nga. Lúc đó, Alex 16 tuổi. Vavilov cùng anh trai Tim mang quốc tịch Nga, có tên Nga là Alexander và Timofei Vavilov,nhưng nay họ chỉ nói được vài câu tiếng Nga, và họ cho biết cảm tưởng không hề liên quan tới gốc gác Nga của cha mẹ họ.

Alex và Tim đều bị tước quốc tịch Canada, vì một điều khoản cấm 'con cái của công chức chính phủ nước ngoài' không được mang quốc tịch Canada ngay từ khi chào đời.Năm 2016, Alex Vavilov nói với báo Guardian: "Tôi nghĩ mình bị tước mất bản sắc riêng, vì những điều tôi chẳng liên quan".

Nay, một tòa án ở Toronto lật ngược quyết định tước quốc tịch Canada của Alex. Sau phán quyết này, Alex gởi e-mail cho tờ báo Anh, kể cậu "cảm thấy chiến thắng, hạnh phúc vì cuối cùng công lý đã được bảo vệ".

Luật sư Hadayt Nazami của cả hai anh em Alex và Tim, nói: "Nếu ai đó phạm tội, chúng ta không tước quyền công dân của họ. Hơn nữa, họ có thể bị truy tố theo luật. Nhưng dù ngay khi ấy, chúng ta vận dụng các tiêu chuẩn pháp lý, chúng ta cũng không được trừng phạt những người con chỉ vì hành xử của cha mẹ họ".

Theo FBI, cha và mẹ của Tim và Alex làAndrei Bezrukov và Elena Vavilova KGB tuyển dụng họ, đặt họ thành "kẻ phi pháp", tức những "tế bào ngủ yên" giả là công dân nước ngoài.KGB cử hai vợ chồng đến Canada định cư hồi những năm 1980. Ở đó, họ lấy tên của công dân Canada làm tên của họ: Donald Heathfield và Tracy Ann Foley. Hai người con của họ, Alex và Tim chào đời ở Canada, đương nhiên mang quốc tịch nước này. Sau đó, cả gia đình chuyển qua Pháp và Mỹ định cư.Tại Mỹ, cả nhà đều trở thành công dân Mỹ "chính gốc".

Năm 2010, cặp cha mẹBezrukov - Vavilova bị bắt cùng 9 điệp viên Nga khác gồm người đẹp Anna Chapman. FBI đã truy vết 11 điệp viên Nga này từ nhiều năm. Không rõ họ có tiếp cận được thông tin nhạy cảm hay không, nhưng những cuộc nghe lén củaFBI cho thấy đã có những cuộc tiếp xúc giữa họ với các cựu và đương kim quan chức Mỹ.

Theo Guardian, 11 điệp viên Nga bị bắt ngay sau sự phản bội của một quan chức tình báo Nga.Bezrukov nay là một nhà phân tích cho chủ tịch Rosnesft, tập đoàn dầu mỏ nhà nước Nga: ông Igor Sechin. Dưới mắt phương Tây,Sechin được cholà một đồng minh thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Khi cha mẹ họ bị bắt, Alex và Tim mới 16 và 20 tuổi. Hai anh em hiện không sống ở Nga, đều gặp trục trặc trong việc lấy visa của các nước châu Âu, vì 'lý lịch gia đình' của hai anh em.

Alex đã giành được một suất nghiên cứu sinh ở một đại học Canada, nhưng phải từ bỏ, vì phút chót cậu bị thu hồi visa. Hai anh em kể chuyện của họ với với tờ Guardian, nhưng từ chối đề cập đến cuộc đời bất thường của họ.

Hai anh em cũng hy vọng phán quyết của tòa án Canada sẽ có nghĩa họ có thể lật một trang đời mới. Alex viết trong e-mail: "Tôi sốt ruột muốn thoát khỏi sự chú ý, và tiếp tục sống".

Nay, chính phủ Canada có 30 ngày để kháng nghị với phán quyết. Họ có thể đưa vụ việc lên Tòa án tối cao của nước này.

Nhưng luật sưNazami hy vọng chính phủ Canada sẽ không kháng nghị. Ông cũng tin một phán quyết như với Alex cũng sẽ đến với Tim, anh của Alex.

Luật sư Nazami nói: "Alex và Tim đều đã vượt qua nhiều khó khăn từ tấm bé, dù không phải lỗi của họ. Hy vọng là với phán quyết đối với Alex, cuối cùng hai anh em có thể trở về quốc gia duy nhất mà họ biết, và xem đó là quê hương, để họ có thể bắt đầu quá trình chữa lành vết thương, trở lại cuộc sống bình thường".