Có nên cấm việc cho thuê căn hộ trên Airbnb?

Cho thuê căn hộ trên Airbnb phát triển mạnh

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), ngay từ năm 2018, tổ chức này đã báo cáo Bộ Xây dựng về phương thức kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần… dưới hình thức “chia sẻ phòng thuê”, sử dụng dịch vụ Airbnb (cho thuê căn hộ trên Airbnb). Mặc dù vậy, Luật Nhà ở 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản 2014 chưa tiên lượng được nên chưa có khung pháp luật để điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho thuê nhà này.

Ông Châu nói rằng thực hiện phương thức cho thuê này thì căn nhà, căn hộ cho thuê được trang bị đầy đủ các tiện ích, tương tự như phòng khách sạn có bếp, mà người thuê nhà tự phục vụ trong thời gian thuê. Đây là một trong nhiều hình thức hoạt động kinh doanh của nền kinh tế chia sẻ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ứng dụng công nghệ mới, tương tự như loại hình Uber, Grab, không gian làm việc chung (co-working space)…

Báo cáo khảo sát năm 2019 của Grant Thornton cho thấy mô hình dịch vụ chia sẻ phòng thuê Airbnb đang tăng trưởng mạnh ở Việt Nam, với khoảng 30.000 căn hộ đang cho thuê.

Trong tương lai, Chủ tịch HoREA cho rằng phương thức kinh doanh cho thuê nhà, cho thuê phòng ở theo hình thức chia sẻ phòng thuê thông qua dịch vụ Airbnb này có triển vọng tăng trưởng cao. Hiện nay, phương thức này được thực hiện chủ yếu thông qua cho thuê nhà ngắn hạn (theo giờ, buổi, ngày, vài ngày, hoặc 1-2 tuần…), phục vụ khách vãng lai, trọng tâm là khách du lịch do thường có nhu cầu thuê ngắn hạn.

Dịch vụ Airbnb được sử dụng phổ biến trên rất nhiều nước, nên việc sử dụng dịch vụ này ở Việt Nam có tác động tích cực đến việc thu hút khách du lịch quốc tế và trong nước, nhất là đối tượng có thu nhập không cao, muốn tiết kiệm chi phí lưu trú. Sử dụng dịch vụ Airbnb thì bên cho thuê và bên thuê giao dịch, nhận nhà, trả nhà thuê, thanh toán tiền thuê nhà đều qua mạng, không cần phải gặp trực tiếp.

Ngoài ra, phương thức “chia sẻ phòng thuê” thông qua sử dụng dịch vụ Airbnb còn giúp khai thác hiệu quả tài sản nhà ở, nhất là các phòng ở dôi dư, hoặc các căn hộ trong các khu vực có nhiều khách vãng lai, khách du lịch.

Nên đưa vào luật để thu thuế

Mặc dù có nhiều mặt tích cực song ông Châu cũng nhìn nhận phương thức cho thuê căn hộ Airbnb vẫn có những hạn chế, tiêu cực do chưa có đầy đủ các quy định pháp luật để quản lý, điều chỉnh hoạt động kinh doanh. Việc này dẫn đến nhiều hệ quả tiêu cực như làm thất thu ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội, thậm chí có những trường hợp sử dụng nhà thuê qua dịch vụ Airbnb để hoạt động tội phạm.

Đặc biệt, hiện nay đã phát sinh xung đột lợi ích giữa người cho thuê căn hộ nhà chung cư sử dụng dịch vụ Airbnb với cư dân. Nguyên nhân là do thường xuyên có người thuê nhà lạ mặt đến cư ngụ, gây tâm lý bất an và ảnh hưởng đến không gian riêng tư của các hộ gia đình trong chung cư.

“Quy định cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở có một số bất cập nêu trên và việc không cho phép đăng ký kinh doanh khởi nghiệp tại căn hộ chung cư đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của chủ sở hữu căn hộ chung cư. Trong 6 năm qua, HoREA đã nhiều lần có ý kiến đề nghị Bộ Xây dựng trình Chính phủ và Quốc hội xem xét sửa đổi cho phù hợp với thực tế cuộc sống”, ông Châu cho biết.

 

Cho thuê nhà theo hình thức chia sẻ phòng thuê có thời hạn cho thuê ngắn, trong đó có cho thuê căn hộ chung cư là phương thức cho thuê nhà mới, sử dụng dịch vụ Airbnb. Phương thức này phù hợp với “nền kinh tế chia sẻ” chắc chắn sẽ phát triển rất mạnh trong thời gian tới, cùng với sự phát triển của khoa học, công nghệ, nhất là công nghệ số. Do vậy, không thể tiếp tục quản lý theo kiểu tư duy cũ “không quản được thì cấm”, mà cấm cũng không được, vì đây là nhu cầu thực tế của cuộc sống, có cầu thì tất có cung.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM

Trước tình trạng này, HoREA đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, UBND TP.HCM kiến nghị xây dựng khung pháp luật để quản lý hiệu quả hoạt động cho thuê nhà ngắn hạn sử dụng dịch vụ Airbnb. HoREA kiến nghị theo hướng sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản 2014 công nhận hoạt động cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn là hoạt động kinh doanh hợp pháp.

Tuy nhiên, luật cần quy định người cho thuê nhà, cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn phải đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo quy định pháp luật; phải có phương án quy định thời gian trong năm mà người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn được hoạt động kinh doanh cho thuê.

Ngoài ra, HoREA còn đề nghị xem xét phương án quy định người cho thuê căn hộ nhà chung cư ngắn hạn có nghĩa vụ đóng góp (bổ sung) kinh phí quản lý vận hành nhà chung cư, do hoạt động kinh doanh cho thuê nhà ngắn hạn dẫn đến làm gia tăng khối lượng công tác và trách nhiệm của ban quản trị nhà chung cư và đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư.