Trong trận đấu đinh tại vòng 17 giải Ngoại hạng Anh, Arsenal đã để thua Man City 0-3 trên sân nhà. Về mặt kết quả thì đó là điều đáng thất vọng cho các Pháo thủ nhưng việc họ để Mesut Ozil trong đội hình xuất phát và thi đầu gần 1 giờ là sự phớt lờ trước áp lực từ Trung Quốc trong vấn đề Tân Cương.
Mọi chuyện bắt đầu vào thứ 6 tuần trước khi Ozil bất ngờ viết trên cả twitter và instagram của mình dòng chữ Thổ Nhĩ Kỳ có nội dung: “Kinh Quran đang bị đốt cháy... Các nhà thờ đang bị đóng cửa... Các trường học Hồi giáo đang bị cấm mở... Các tu sĩ đang bị tiêu diệt từng người một... Những người anh em đang bị buộc phải vào trại" rồi"Người Hồi giáo im lặng. Tiếng nói của họ không được lắngnghe", dòng chữ của Ozil được viết trên nền xanh da trờivới hình trăng lưỡi liềm trắng giống hệt lá cờ của những người Duy Ngô Nhĩ ly khai ở Tân Cươnghay còn gọi là Đông Turkestan.
Dù không chỉ trích đích danhTrung Quốc nhưng ám chỉ trong bình luận của Ozil đã đủ thu hút sự tức giận với người dùng trên mạng Weibo của Trung Quốc. Rất nhiều lời kêu gọi cấm vận các trận đấu có sự tham gia của Ozil.Tờ báo Hoàn cầu thời báo (phụ san của Nhân dân nhật báo – Cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc) gọi những bình luận của Ozil là "sai trái" và "làm thất vọng người hâm mộ Trung Quốc và các cơ quan quản lý bóng đá". Thậm chí, Hoàn cầu còn dẫn lời CĐV Trung Quốc khuyên Arsenal đừng đi vào vết xe đổ của CLB bóng rổ Houston Rockets.
Liên đoàn bóng đá Trung Quốc (CFA) lập tức bày tỏ sự phẫn nộ và thất vọng mạnh mẽ trước những bình luận của cầu thủ người Đức gốc Thổ Nhĩ Kỳ. CFA cho biết trong một tuyên bố gửi đến Thời báo Hoàn cầu hôm thứ Bảy rằng "Đông Turkistan" mà Ozil đề cập trên mạng xã hội “không phải là vấn đề dân tộc hay tôn giáo, mà là vấn đề ly khai, khủng bố và cực đoan, đang bị phản đốibởi những người yêu chuộnghòa bình trên toàn thế giới”.
"Ý kiến của Ozil không chỉ làm tổn thương người hâm mộ anh ấy ở Trung Quốc mà còn làm tổn thương cảm xúc của người dân Trung Quốc", CFA tuyên bố.
Về phía Arsenal, ngay hôm thứ Bảy tuần trước, họ đã ra tuyên bố đứng ngoài các bình luận của Ozil vì đó chỉ là quan điểm cá nhân, không đại diện cho CLB và họ "luôn tuân thủ nguyên tắc không liên quan đến chính trị".
Cho đến sáng Chủ nhật, đã bắt đầu rộ thông tin đài truyền hình Trung Quốc sẽ tẩy chay trận cầu Arsenal – Man City vì lý do những phát biểu của Ozil. Mặc dù vậy, ban lãnh đạo Arsenal vẫn không vì thế mà cách ly Ozil ra khỏi đội hình. Cầu thủ người Đức gốc Thổ Nhĩ Kỳ vẫn có mặt trong đội hình xuất phát của HLV Freddie Ljungberg và chỉ bị thay ra phút 59 vì lý do chuyên môn.
Còn trên đài CCTV (đài truyền hình quốc gia Trung Quốc), trận Arsenal – Man City vốn dự định được phát sóng trực tiếp vào đêm qua rốt cuộc đã không được lên sóng. Thay vào đó, CCTV đã dành thời gian đó để phát lại trận Wolverhampton – Chelsea diễn ra trước đó.
Arsenal khôngphải là CLB thể thao đầu tiênđối mặt với sự thịnh nộ của các đài truyền hình và khán giả Trung Quốc do quan điểm chính trị của một thành viên trong đội.
Hồi tháng 10, một phản ứng dữ dội ở Trung Quốc đã bùng lên sau khi Daryl Morey (tổng giám đốc của CLB Houston Rockets thuộc giải bóng rổ nhà nghề Mỹ - NBA) đăng tweet ủng hộ những người biểu tình ủng hộ dân chủ Hồng Kông. Đáp lại, CCTV đã hủy việc phát sóng các trận của Houston Rockets tại Trung Quốc và các trận của CLB này cũng không có trên mạng của Tencent.
Và Ozil cũng không phải là người duy nhấtlên tiếng chỉ trích vấn đề Tân Cương. Hồi đầu tháng 12, với số phiếu ủng hộ áp đảo 407 và chỉ có 1 phiếu chống, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật Duy Ngô Nhĩ 2019, cho phép chính quyền Tổng thống Trump lên tiếng chỉ trích và phản ứng cứng rắn hơn trước hành động của Trung Quốc với người Hồi giáo thiểu số ở Tân Cương.
Dự luật trên đã nêu đích danh Bí thư Tỉnh ủy Tân Cương, ông Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo) và quy trách nhiệm ông này trong việc tạo ra các "trung tâm giam giữ người thiểu số Hồi giáo", đồng thời kêu gọi trừng phạt thêm các quan chức cấp cao của Trung Quốc chịu trách nhiệm về các hoạt động đối với người Hồi giáo ở Tân Cương.
Sau đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng dự luật này cố tình bôi nhọ tình trạng nhân quyền ở Tân Cương và làm mất uy tín các nỗ lực của Bắc Kinh trong việc chống lại chủ nghĩa cực đoan và chủ nghĩa khủng bố tại khu vực.
“Cốt lõi của tình hình Tân Cương (ở Trung Quốc) không phải là về vấn đề nhân quyền, dân tộc thiểu số hay tôn giáo, mà chính là việc chống khủng bố và chống ly khai. Chúng tôi cảnh báo Mỹ rằng Tân Cương là của Trung Quốc và thuộc vấn đề nội bộ của Trung Quốc và không có chỗ cho các lực lượng ở nước ngoài can thiệp”, bà Hoa khi ấy đã nhấn mạnh đồng thờicảnh bảo Bắc Kinh sẽ đáp trả nếu tình hình trở nên leo thang hơn.
Anh Tú