Gửi bình luận
Tìm đến làng Daulatpur trên địa bàn bang Punjab của Ấn Độ, nhiếp ảnh gia Rajesh Vora nhìn thấy bản sao lớn của một chiếc máy bay Air India trên mái một tòa nhà màu xanh nhạt. Đối diện bên kia đường có cả bản sao xe tăng...
Tất cả làm liên tưởng đến công viên giải trí, nhưng thật ra chúng là bể nước đặt mái nhà. Xây bể nước kiểu dáng độc lạ như vậy là truyền thống tồn tại khoảng 50 năm qua. Ông Vora đã thăm 150 ngôi làng và chụp ảnh hàng trăm bể nước.
“Phong cách trang trí phô trương là ý tưởng kết hợp tuyệt vời giữa hình thức với chức năng”, nhiếp ảnh gia nhận xét. Vora lần đầu chú ý đến các bể nước khi đến Punjab công tác vào năm 2014, ông thấy thích thú lúc biết được kết cấu độc đáo này do người địa phương xây dựng.
Bể nước như vậy thường được đặt làm bởi người di cư nhưng thường quay về nhà, hoặc bởi gia đình họ còn ở lại. Chúng cho biết nhiều điều về gia chủ.
Ông Vora chia sẻ: “Nếu ai đó chơi thể thao thì họ đặt làm bể nước hình quả bóng. Đầu bếp là hình nồi áp suất, người thích uống đồ ngon thì đặt làm hình chai rượu. Máy bay, xe tăng, ô tô cũng trở thành thiết kế phổ biến. Mọi khát vọng cá nhân đều được thể hiện qua ngôi nhà”.
Năm ngoái Vora xuất bản quyển Everyday Monuments tập hợp ảnh chụp một số ngôi làng ông đến thăm cùng tài liệu từ giới chuyên gia giới thiệu truyền thống xây bể nước độc lạ. Qua nghiên cứu họ ghi nhận trên địa bàn có khoảng 30 người chuyên xây bể nước theo ý thích gia chủ.
Di sản kiến trúc
Năm 2014, ông Vora vô tình nhìn thấy tòa nhà có bể nước độc lạ khi đang trên đường đến thăm một ngôi đền đạo Sikh thiêng liêng ở làng Talhan nhân chuyến săn ảnh kể về tình hình di cư toàn cầu. Người đến đền thường mang mô hình máy bay để cầu nguyện sớm được cấp thị thực rời khỏi Ấn Độ. Nhiều trường hợp ra nước ngoài thành công quay về nước dựng nhà và không quên xây bể nước hình máy bay.
Trải qua 6 chuyến đi từ năm 2014 đến 2019, ông dần nắm rõ phạm vi của truyền thống này. Nhu cầu ngày càng tăng biến thợ xây địa phương thành chuyên gia xây bể nước độc lạ.
Thiết kế phổ biến thường thay đổi theo thời gian, chẳng hạn những năm 1980 thịnh hành bể nước hình xe tải do Ấn Độ bắt đầu sản xuất dòng xe Maruti nổi tiếng. Không những vậy gia chủ còn mang ý tưởng sáng tạo tự nước ngoài về.
Nỗ lực chụp lại hình ảnh bể nước độc lạ chẳng hề dễ dàng do nhiều khu vực xa xôi của Punjbab không hiển thị trên Google Maps. Ông Vora chỉ đành thăm ngẫu nhiên và cầu may. Chụp được nhiều bể nước trong cùng một khung hình như ở làng Daulatpur vô cùng hiếm thấy.
Quá trình di cư vẫn đang diễn ra, không thể biết được thế hệ người Ấn sinh ra ở nước ngoài có quay lại quê hương chăm sóc nhà cửa với bể nước độc lạ của mình hay không. Ông Vora hy vọng có thể tiếp tục chụp ảnh lại tạo thành kho lưu trữ.
