Chứng khoán Việt vào năm 2022 với nhiều tín hiệu tích cực hơn 2021

Trong năm 2021, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã bứt phá và thiết lập các mức kỷ lục chưa từng có trong lịch sử 21 năm hoạt động của thị trường.

Cụ thể, chỉ số VN-Index đạt mức cao kỷ lục khi vượt mốc 1.500 điểm (đạt 1.500,81 điểm) vào ngày 25.11 (tăng gần 36% so với cuối năm 2020), chỉ số HNX-Index cũng đạt mức đỉnh 468,73 ngày 18.11 (tăng 130% so với cuối năm 2020). Giá trị giao dịch bình quân mỗi phiên ở mức cao đạt 25.819 tỉ đồng (1,12 tỉ USD/phiên), tăng 3,4 lần so với bình quân năm 2020, đặc biệt lập kỷ lục phiên ngày 23.12 với giá trị gần 53 nghìn tỉ đồng (khoảng 2,5 tỉ USD); giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu vượt mục tiêu Chính phủ đặt ra với 9,19 triệu tỉ đồng.

Ngoài ra, số tài khoản chứng khoán mở mới tăng cao kỷ lục. Tính đến ngày 30.11.2021, số tài khoản chứng khoán mở mới đạt 1,3 triệu, gấp hơn 3 lần so với năm 2020, lớn hơn tổng số tài khoản mở mới của 5 năm trước và chiếm gần 1/3 so với tổng số tài khoản chứng khoán trên thị trường.

Sự gia nhập của nhà đầu tư cá nhân kéo theo mức thanh khoản lớn cho thị trường. Tính đến cuối tháng 11.2021, các nhà đầu tư cá nhân đã mua ròng khoảng 84 nghìn tỉ đồng. Dòng tiền từ các nhà đầu tư cá nhân đƣợc xem là nhân tố chính tạo lên đà tăng điểm của TTCK năm qua…

Theo ThS Phạm Tiến Đạt (Viện Chiến lược và chính sách tài chính), TTCK Việt Nam bước vào năm 2022 với nhiều kỳ vọng và tín hiệu tích cực hơn so với năm 2021.

Các tín hiệu tích cực đến từ khả năng phục hồi của nền kinh tế với việc đại dịch COVID-19 đang được kiểm soát; các chuỗi cung ứng sản xuất, tiêu dùng được nối lại sau khi bị đứt gãy trong suốt 2 năm qua. Đồng thời, các gói hỗ trợ kinh tế của Chính phủ đang phát huy hiệu quả nhất định.

Các chuyên gia nhận định rằng, chỉ số VN-Index có thể tăng khoảng 20% so với năm 2021, tức đạt khoảng 1.800 điểm vào thời điểm cuối năm 2022.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, ông Đạt cho rằng TTCK Việt Nam thời gian qua còn tiềm ẩn một số rủi ro như nguy cơ bong bóng giá tài sản, rủi ro từ dòng tiền của các nhà đầu tư cá nhân, rủi ro từ việc sử dụng đòn bẩy tài chính của các công ty chứng khoán, cũng như nguy cơ thao túng giá trên TTCK phái sinh…

Do vậy, ông Đạt đề nghị cần tăng cường giám sát thị trường. Theo đó, cần tăng cường năng lực, kỹ năng, công nghệ của cơ quan quản lý trong phát hiện, nhận diện các trường hợp vi phạm, thao túng giá; nghiên cứu đề xuất chỉnh sửa, bổ sung chế tài để các mức xử phạt đối với các hành vi vi phạm trên TTCK cần căn cứ theo mức độ trục lợi, gây thiệt hại cho nền kinh tế để các chế tài có tính răn đe…

Song song với đó, cần kiểm soát chặt chẽ hồ sơ lên sàn giao dịch của các doanh nghiệp, nâng cao tiêu chuẩn niêm yết. Theo ông Đạt, đây là giải pháp nhằm đảm bảo chất lượng doanh nghiệp phát hành trên TTCK- yếu tố có tính chất quyết định đến chất lượng hàng hóa trên thị trường.

“Việc xảy ra tình trạng nhiều doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả nhưng tranh thủ xu hướng tăng điểm của thị trường để huy động vốn không chỉ tiềm ẩn rủi ro với nhà đầu tư mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả huy động nguồn lực của nền kinh tế trong khi đây là một trong những chức năng cơ bản của TTCK”, ông Đạt nói.

Một giải pháp khác ông Đạt đưa ra là duy trì dòng tiền chảy vào TTCK ổn định. Theo đó, để thu hút vốn đối với dòng tiền từ các nhà đầu tư cá nhân, cần tăng cơ hội đầu tư cho đối tượng này thông qua việc cân nhắc thực hiện các giải pháp cho phép giao dịch lô lẻ cổ phiếu để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư.

Để duy trì dòng tiền của khối ngoại, ông Đạt cho rằng cần sớm có giải nâng hạng TTCK Việt Nam từ nhóm cận biên sang nhóm thị trường mới nổi. Đây là giải pháp hữu hiệu nhất để giữ chân và thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Ông Đạt cũng cho rằng để nhanh chóng nâng hạng TTCK cần tập trung cải thiện quy định giao dịch (rút ngắn thời gian giao dịch, ký quỹ đủ tiền mặt trước khi đặt lệnh); quy định công bố thông tin bằng tiếng Anh, cải thiện độ mở của thị trường đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Cũng theo ông Đạt, cần kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng đòn bẩy tài chính của các công ty chứng khoán. Ủy ban Chứng khoán nhà nước cần tăng cường kiểm tra, giám sát để các công ty chứng khoán tuân thủ pháp luật; minh bạch hoạt động cho vay ký quỹ theo đúng các quy định của pháp luật hiện hành; không để xảy ra các hiện tượng lách luật bằng việc sử dụng kho ngoài, cho vay tăng tỷ lệ margin với các cổ phiếu trong danh mục cho vay của công ty chứng khoán…

Đồng thời, cần nghiên cứu, đánh giá và đưa ra lộ trình điều chỉnh margin phù hợp với trình độ phát triển thị trường (mức độ chuẩn hóa, công khai, minh bạch, chuyên nghiệp của nhà đầu tư…), hoặc áp dụng với một nhóm cổ phiếu chất lượng cao (nhóm VN30, VN50, theo tiêu chí vốn hóa, hoặc tiêu chí chất lượng khác) để tạo thêm động lực phát triển thị trường

Ông Đạt cũng cho rằng cần phát triển thêm các sản phẩm trên thị trường chứng khoán phái sinh nhằm tăng sức hấp dẫn của thị trường; đồng thời, hạn chế hiện tượng thao túng giá, ảnh hưởng tới TTCK cơ sở thông qua việc nghiên cứu đưa ra cách thức xác định giá đóng cửa của sản phẩm phái sinh phù hợp hơn…