Chủ tịch Quốc hội đề nghị Kiểm toán Nhà nước phải họp báo công khai

Ngày 12.9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo công tác của Kiểm toán Nhà nước (KTNN).

Đến 31.8.2023, KTNN đã xét duyệt 127 nhiệm vụ, triển khai 114/166 đoàn kiểm toán theo kế hoạch; kết thúc kiểm toán 93 cuộc, xét duyệt 94 dự thảo báo cáo kiểm toán; đã phát hành báo cáo kiểm toán của 61 cuộc kiểm toán.

So với cùng kỳ các năm trước cho thấy, việc triển khai KHKT 8 tháng đầu năm 2023 chậm và thấp hơn so với cùng kỳ năm trước.

So với cùng kỳ năm 2022, số kiến nghị sửa đổi, bổ sung ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tương đương cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, số kiến nghị xử lý 8 tháng đầu năm 2023 chỉ bằng 20,6% cùng kỳ năm 2021 và 48,7% cùng kỳ năm 2022.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà đề nghị KTNN đánh giá làm rõ nguyên nhân kết quả khá thấp này; đề nghị KTNN tiếp tục đôn đốc các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các kiến nghị kiểm toán để kịp thời thu hồi, xử lý các vi phạm được phát hiện qua kết quả kiểm toán; làm rõ các khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân các bộ, ngành, địa phương chậm hoặc không có khả năng thực hiện các kiến nghị của KTNN để sớm có giải pháp khắc phục.

Về những tồn tại, hạn chế, Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách cơ bản nhất trí với 5 nhóm tồn tại, hạn chế mà KTNN đã nêu. Tuy nhiên, các tồn tại, hạn chế này còn chung chung, chưa đánh giá được toàn diện trong công tác KTNN năm 2023. Đề nghị KTNN bổ sung đánh giá sâu sắc hơn; khẩn trương xây dựng lộ trình, kế hoạch, giải pháp để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong các tháng cuối năm và triển khai thực hiện nhiệm vụ năm 2024.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định yêu cầu KTNN tiếp tục phát huy sự phối hợp với Thanh tra Chính phủ, các cơ quan trong công tác điều hành; phối hợp với Ủy ban Tài chính - Ngân sách thực hiện phiên giải trình thực hiện các kết luận kiểm toán để đưa ra những kiến nghị; phối hợp với cơ quan thanh tra, kiểm tra để thực hiện tốt công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực…

Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị ngoài những nội dung dự kiến trong kế hoạch kiểm toán năm 2024 về chuyên đề đầu tư mua sắm, xây dựng cơ sở dữ liệu, ứng dụng phần mềm công nghệ thông tin tại các bộ, tài chính, ngân hàng… thì KTNN cân nhắc tập trung vào một số chuyên đề trọng tâm như: giải ngân vốn đầu tư công, các dự án trọng điểm quốc gia, một số tồn tại của ngành điện, tái cơ cấu và xử lý nợ xấu…

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá KTNN có nhiều đổi mới tích cực. Thời gian tới, KTNN cần tiếp tục bám sát mục tiêu tăng cường năng lực, hiệu lực, hiệu quả để đáp ứng yêu cầu, phương châm “thà làm ít mà tốt”, do đó cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, phối hợp thực hiện nhiệm vụ.

Nhấn mạnh việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính ngân sách, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, mỗi năm kết quả thanh tra, kiểm toán phát hiện và xử lý nhiều sai phạm cho thấy, công tác này được thực hiện đến nơi đến chốn, song cũng lo vì sao công cụ này hoạt động thường xuyên liên tục như thế mà sai phạm không giảm. Qua quyết toán hàng năm có nhiều vấn đề nói hết năm nọ đến năm kia vẫn cứ tiếp diễn.

Ủng hộ phương châm “làm ít nhưng chất”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm, có tác động lan tỏa, cùng với đó đề cao tính công khai, minh bạc, khách quan, trung thực. Công khai, minh bạch là một trong những “vũ khí” quan trọng nhất của kiểm toán.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị KTNN phải tổ chức họp báo theo quy định. Riêng kiểm toán năm là phải họp báo công khai. Lựa chọn kiểm toán trọng điểm, chuyên đề để công khai. Một mặt cho thấy sức mạnh của kiểm toán, mặt khác để công luận giám sát cơ quan đã làm đúng chưa.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng lưu ý kiểm toán tư vấn phải sâu sắc hơn, phản biện phải sắc bén hơn, xử lý sai phạm nghiêm khắc hơn, nhất là sai phạm trong ban hành văn bản. Năm nay tập trung đánh giá tác động của các văn bản ban hành sai để đề xuất xử lý nghiêm sai phạm vì thực tế ban hành ra rất nhiều “giấy phép con”, văn bản không đúng pháp luật.

Chủ tịch Quốc hội nêu hàng loạt vấn đề như: tín dụng ngân hàng tăng chậm, hệ thống tài chính ngân hàng khó khăn, nợ xấu tăng, tình trạng chậm trả nợ vay trái phiếu đáo hạn nhất là trong lĩnh vực bất động sản tăng; khó khăn trong mua sắm vật tư trang thiết bị y tế vẫn chưa xử lý dứt điểm; kiến nghị thanh tra, kiểm toán vấn đề in, phát hành, chiết khấu, giá bán sách giáo khoa...

Phó thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, Chính phủ sẽ chỉ đạo cơ quan liên quan tăng cường phối hợp với kiểm toán để tránh chồng chéo bởi “cơ sở cũng than phiền vì tiếp nhiều đoàn”.

Phó thủ tướng đề nghị quan tâm lựa chọn đối tượng kiểm toán có ảnh hưởng lớn, nguy cơ sai phạm cao. Chia sẻ với khó khăn của kiểm toán, Phó thủ tướng cho rằng, đâu đó vẫn còn quy định chưa phù hợp nên có kiến nghị đúng luật nhưng khó khả thi khi thực hiện. Kiểm toán cũng là ngành nghề rất nhạy cảm nên cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ, triển khai kế hoạch phòng chống tham nhũng, tiêu cực một cách thực chất.