Chính thức luật hóa hình thức kỷ luật ‘xóa tư cách chức vụ’

Một trong những vấn đề quan trọng của luật này là quy định xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu. Lần này, luật đã chính thức quy định việc xử lý kỷ luật với cán bộ công chức đã nghỉ hưu theo hướng: “Cán bộ, công chức sau khi nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm gắn với hệ quả pháp lý tương ứng với hình thức xử lý kỷ luật.

Việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu có hành vi vi phạm trong thời gian công tác trước ngày 1.7.2020 được thực hiện theo quy định của Luật này”.

Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật này trước Quốc hội cho hay, về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu, đề nghị cân nhắc thay hình thức kỷ luật “xóatư cách chức vụ đã đảm nhiệm” bằng hình thức kỷ luật giảm hoặc truất lương hưu vĩnh viễn kèm theo hậu quả pháp lý là tước bỏ hoặc cắt giảm các chế độ, chính sách đang được hưởng.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu là một chủ trương lớn, cần phải nghiên cứu thận trọng, có quy định hợp lý bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và thống nhất trong quá trình thực hiện.

Do đó, luật quy định nguyên tắc chung về xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu; quy định cụ thể về hình thức xử lý kỷ luật, trong đó hình thức "xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm" là để bảo đảm thống nhất với hình thức kỷ luật theo quy định của Đảng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh, thực tiễn cho thấy việc áp dụng hình thức kỷ luật “xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm” đã có hiệu quả nhất định, đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo nhân dân.

Để thể hiện rõ hình thức kỷ luật gắn với hệ quả về vật chất, tinh thần, luật cũng đã bổ sung nguyên tắc gắn hình thức xử lý kỷ luật với hệ quả pháp lý tương ứng để làm cơ sở cho Chính phủ quy định chi tiết, bảo đảm tính khả thi, linh hoạt trong quá trình triển khai thực hiện.

Theo đó, cán bộ, công chức sau khi nghỉ việc hoặc nghỉ hưu mới phát hiện có hành vi vi phạm trong thời gian công tác thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm gắn với hệ quả pháp lý tương ứng với hình thức xử lý kỷ luật.

Đối với hình thức kỷ luật đối với cán bộ công chức nói chung, có ý kiến đề nghị luật quy định theo hướng công chức phạm tội hình sự thì đương nhiên bị thôi việc kể từ ngày bản án hoặc quyết định của tòaán có hiệu lực pháp luật.

Ý kiến khác cho rằng cần cân nhắc vấn đề này, trong trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng do lỗi vô ý được hưởng án treo thì không bị buộc thôi việc.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay quy định cán bộ, công chức phạm tội được hưởng án treo không thuộc trường hợp đương nhiên bị thôi việc là kế thừa quy định của Luật Cán bộ, công chức hiện hành thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng và nhà nước.

Bên cạnh đó, pháp luật hiện hành đã quy định rõ điều kiện để một người được tòa án áp dụng hình thức án treo là người có nhân thân tốt, có nhiều tình tiết giảm nhẹ, có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục.

Do đó, dự thảo luật trình Quốc hội thông qua vẫn giữ quy định: cán bộ phạm tội bị tòa án kết án và bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật thì đương nhiên thôi giữ chức vụ do bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm;

Trường hợp bị tòa án kết án phạt tù mà không được hưởng án treo hoặc bị kết án về tội phạm tham nhũng thì đương nhiên bị buộc thôi việc kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật.