Cần có những nghiên cứu KH-CN mang tính dự báo, những vấn đề về năng lượng

Chương trình KC.05/16-20 là Chương trình “Nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ năng lượng”, một trong 7 chương trình KH-CN trọng điểm cấp nhà nước giai đoạn 2016-2020 do Bộ KH-CN chủ trì và quản lý.

Tại hội nghị tổng kết chương trình, theo TS Trần Chí Thành (Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Chủ nhiệm Chương trình KC.05/16-20), chương trình có 23 nhiệm vụ KH-CN, gồm 20 đề tài khoa học và 3 dự án sản xuất thử nghiệm.

Chương trình đã có nhiều đóng góp tích cực trong việc chuẩn bị đầu tư xây dựng thành công Trung tâm KH-CN hạt nhân với lò nghiên cứu mới và xây dựng thành công đưa vào vận hành Mạng lưới quan trắc phóng xạ, ứng phó sự cố hạt nhân quốc gia.

"Chương trình góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng KH-CN và năng lực tư vấn thẩm định của Việt Nam trong các nhiệm vụ liên quan đến phát triển năng lượng nguyên tử của đất nước…", TS Trần Chí Thành cho biết.

Đối với lĩnh vực năng lượng truyền thống, năng lượng mới và năng lượng tái tạo, chương trình đã góp phần phát triển năng lượng tái tạo và công nghệ tiết kiệm năng lượng, góp phần triển khai thực hiện các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường, thúc đẩy phát triển sản xuất, xây dựng một xã hội sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn tài nguyên, thân thiện môi trường.

Theo TS Trần Chí Thành, việc thực hiện các đề tài, dự án sản xuất thử nghiệm của Chương trình KC.05 trong giai đoạn 2016-2020 sẽ góp phần tích cực và chủ động cho việc đào tạo nguồn nhân lực cho quốc gia trong lĩnh vực này, làm chủ và nâng cao trình độ công nghệ những lĩnh vực năng lượng tái tạo có tiềm năng lớn và triển vọng thương mại.

Thông tin về vấn đề nghiên cứu của chương trình trong giai đoạn tới, Ban Chủ nhiệm chương trình cho biết sẽ tập trung vào hai vấn đề. Thứ nhất, về năng lượng nguyên tử, Chương trình sẽ nghiên cứu công nghệ điện hạt nhân tiên tiến, phân tích đánh giá an toàn nhà máy điện hạt nhân tiên tiến dùng lò nước nhẹ (LWR), nhà máy điện hạt nhân nổi và công nghệ lò phản ứng modul nhỏ (SMR).

Nghiên cứu tính toán vật lý lò, tính toán thiết kế kênh nghiên cứu, chế tạo thiết bị đo, công nghệ xây lắp, vận hành, khai thác và đảm bảo an toàn; nhiên liệu và vật liệu hạt nhân.

Nghiên cứu cơ sở khoa học hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật; ứng dụng công nghệ bức xạ, đồng vị phóng xạ phục vụ các ngành nông nghiệp, công nghiệp, môi trường, y tế...

Thứ hai, về năng lượng truyền thống, năng lượng mới và năng lượng tái tạo, chương trình sẽ nghiên cứu ứng dụng công nghệ sử dụng năng lượng, gió, sinh khối, địa nhiệt, đại dương và nhiên liệu sinh học; xây dựng cơ sở dữ liệu các nguồn năng lượng phục vụ xây dựng Trung tâm Dữ liệu năng lượng quốc gia.

Nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến và thông minh trong khai thác, sản xuất và sử dụng nguồn năng lượng sơ cấp nâng cao độ tin cậy, hiệu quả hệ thống sản xuất, truyền tải, phân phối điện năng, khai thác, lưu trữ và sử dụng năng lượng.

Nghiên cứu ứng dụng và phát triển các công nghệ phục vụ chuyển dịch năng lượng trong khu vực công nghiệp, giao thông vận tải và tòa nhà thương phẩm.

Thứ trưởng Bộ KH-CN Trần Văn Tùng cho biết quan điểm về công tác quản lý của Bộ KH-CN trong thời gian tới là định hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm. Để các sản phẩm của chương trình được chuyển giao vào sản xuất, doanh nghiệp và bản thân các nhà khoa học phải đề xuất trong công tác nghiên cứu và các doanh nghiệp đặt đầu bài cho các nhà khoa học.

Ngoài ra, Thứ trưởng Tùng khẳng định về các cơ chế, thủ tục về quản lý KH-CN, Bộ KH-CN đang nghiêm túc rà soát lại tất cả các khâu từ việc hình thành nhiệm vụ, phê duyệt nhiệm vụ, phê duyệt kinh phí, ký hợp đồng, triển khai thanh-quyết toán, nghiệm thu... để nhìn nhận vấn đề gì chưa hợp lý, vấn đề gì cần cải tiến.

Thứ trưởng Bộ KH-CN bày tỏ mong muốn thời gian tới chương trình sẽ tiếp tục triển khai thực hiện, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Chương trình nên có những nghiên cứu dự báo trong tương lai, những vấn đề về năng lượng của đất nước và thế giới.