Các nước chưa chúc mừng ông Biden toan tính gì?

Nhiều quốc gia trên thế giới nhanh chóng chúc mừng, ngay cả Trung Quốc cũng vừa gửi một lời chúc ngắn gọn vào hôm 13.11. Nhưng ba nhà lãnh đạo của Nga, Brazil và Mexico lại chưa hề lên tiếng.

Giới chức ba nước giải thích họ chờ các vấn đề liên quan đến kiểm phiếu được giải quyết. Đương kim Tổng thống Donald Trump nhiều lần tuyên bố có gian lận phiếu bầu dù không đưa ra bằng chứng thuyết phục nào.

Theo giới chuyên gia, mỗi nước có thể có toan tính riêng.

Nga

Giáo sư Michael Miller thuộc Đại học Trung Âu (Hungary) nhận định: “Hiện tại họ không thấy chúc mừng Biden và thừa nhận Trump thất bại đem lại lợi ích gì cả. Đặc biệt Nga muốn tình trạng nghi ngờ cùng bất ổn ở Mỹ kéo dài”.

Học giả Kadri Liik thuộc Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu (ECFR) thì đánh giá: “Bạn có thể khái quát rằng một số nhà lãnh đạo mong Trump thắng và không hoàn toàn ưa Biden, tuy nhiên mỗi phản ứng lại dựa trên bối cảnh riêng”.

Điện Kremlin đầu tuần qua tuyên bố chờ đợi phán quyết cuối cùng về kết quả bầu cử là điều đúng đắn. Nhưng 4 năm trước Tổng thống Nga Vladimir Putin rất sốt sắng mừng ông Trump thắng cử.

Quan hệ Mỹ - Nga thời gian qua trở nên căng thẳng do chính quyền Washington liên tục ban hành trừng phạt đồng thời rút khỏi các hiệp ước kiểm soát vũ khí song phương quan trọng. Mặc dù vậy, quan hệ giữa hai tổng thống lại khá phức tạp: ông Trump từng nói không tin Nga can thiệp bầu cử (theo lời Tổng thống Putin) dù giới tình báo Mỹ đưa ra kết luận trái ngược.

Theo học giả Liik, động thái chậm chúc mừng ông Biden là sự ủng hộ cuối cùng mà Tổng thống Putin - nhân vật nổi tiếng tôn trọng các mối quan hệ cá nhân - dành cho người đồng cấp Trump. Ngoài ra, giữ im lặng cũng có khả năng là một phần trong chiến thuật ngoại giao trước lúc tân Tổng thống Mỹ chính thức nắm quyền.

“Họ tạm dừng để cho Biden thấy rằng: “Chúng tôi không vội chào đón ông, ông phải đi về phía chúng tôi”, học giả Liik phân tích.

Brazil

Tổng thống Jair Bolsonaro từng khẳng định ông sẽ là một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên chúc mừng người đồng cấp Trump tái đắc cử. Tuy nhiên, trước tình hình hiện tại, Phó tổng thống Brazil tuyên bố cấp trên của mình đang chờ “số phiếu gian lận” bị xử lý.

Giáo sư Anthony Pereira thuộc Đại học King (Luân Đôn) lại cho rằng đây chỉ là chiêu thức câu giờ nhằm tự sắp xếp lại chính sách và cứu vãn mối quan hệ với Mỹ sau khi ông Biden chiến thắng.

Mexico

Tổng thống Andrés Manuel López Obrador vào ngày 7.11 nhấn mạnh nên chờ mọi vấn đề pháp lý giải quyết ổn thỏa (đội ngũ của Tổng thống Trump đệ đơn kiện về kết quả bầu cử ở hàng loạt bang).

Học giả Shannon O'Neil thuộc Hội đồng Quan hệ đối ngoại (CFR) cho biết khi Tổng thống Trump còn đến 2 tháng nắm quyền thì việc chưa vội chúc mừng ông Biden là hoàn toàn hợp lý.

“Nhìn chung chính quyền Washington dưới thời ông Trump đối xử khá tốt với ông Obrador. Và Trump là Tổng thống mà không ai muốn gây mất lòng”, học giả O'Neil nhận định.