Để bán được giá cao, các quán ăn, chợ hiện nay đều lấy cá nuôi gắn mác cá đồng cho các loại thực phẩm tươi sống như cá lóc, lươn, ếch…Với một số người tiêu dùng, do không biết phân biệt nên dễ dàng “sập bẫy” các tiểu thương tinh vi.
Đâu đâu cũng có cá đồng
Dạo quanh một vài chợ trên địa bàn TP.HCM như chợ đầu mối Bình Điền (quận 8), chợ Thị Nghè (Bình Thạnh), chợ Tăng Nhơn Phú (quận 9), cá nuôi được bán rất nhiều và được người bán giới thiệu là cá đồng miền Tây.
Thấy khách hỏi cá đồng “chính hiệu”, một chủ hàng chuyên cung cấp thủy sản tại chợ đầu mối Bình Điền nhanh nhảu mời chào: "Cá đồng đi em,có cá lóc, cá rô chị đưa mới nhập về. Chị chuyên bán cá đồng nên mắc hơn sạp khác nhưng chất lượng thì miễn chê. Em lấy số lượng nhiều thì chị sẽ bớt cho.”
 |
| Cá nuôi được bày bán khắp nơi và được các tiểu thương gắn mác là cá đồng cho dễ bán (Ảnh: Phan Diệu) |
Được quảng cáo là cá đồng nhưng tại chợ đầu mối Bình Điền, một con cá lóc tại đây đều trên một kg, trong khi đó cá rô “đồng” 4 con đã được 1 kg.
Giá cá lóc tại chợ đầu mối hiện dao động từ 40.000 – 45.000 đồng/kg, cá rô là 35.000 đồng/ 1kg.
Tiếp tục ghé vài sạp khác, lươn, ếch, tôm đều được bày bán rất nhiều với số lượng lớn. Tại đây, lươn được ra giá 120.000 đồng/kg, ếch 45.000 đồng/kg, tôm là 100.000 – 130.000 đồng/kg, tùy loại loại lớn hay nhỏ...
Khi về các chợ bán lẻ, chợ truyền thống thì cá lóc và ếch có giá dao động từ 60.000 – 70.000 đồng/ 1kg, cá rô là 45.000- 50.000 đồng/ 1kg, lươn là 150.000 – 170.000 đồng/ 1kg và tôm dao động từ 130.000- 170.000 đồng/ 1 kg.
Mặc dù được quảng cáo vậy nhưng theo chị L.T.Huệ- một người chuyên kinh doanh các loại thủy, hải sản được đánh bắt từ sông Đồng Nai tại phà Cát Lái (quận 2), cho biết chỉ cần hỏi giá bán là cũng có thể hiểu được cá sông hay cá nuôi. Cá sông tự đánh bắt không bao giờ có giá rẻ như vậy.
“Cá đồng, tôm sông sao mà rẻ dữ vậy? Nhà tôi chèo ghe, thả lưới trên sông Đồng Nai cả ngày mà chưa khi nào được quá 4 kg tôm. Mấy người làm nghề như tôi ai giỏi lắm cũng bắt được mấy kg. Vậy mà ở chợ người ta bán cả yến mà kêu tôm sông thì tôi cũng bó tay. Ở đây tôi bán tôm sông “chính hiệu” rẻ nhất cũng đã 250.000 đồng/ 1kg rồi, còn loại lớn hơn cũng phải trên 300.000 đồng/ 1kg”, chị Huệ cho biết.
 |
| Tôm sông chính gốc với số lượng rất ít được bày bán tại gần phà Cát Lái, quận 2 (Ảnh: Phan Diệu) |
Cũng theo chị Huệ, hiện trên thị trường có rất ít cá đồng chính hiệu. Thường thì cá đồng chỉ bán trên các con đường gần các sông bởi họ thường đánh bắt xong là đưa ngay lên bờ bán liền. Loại này có số lượng rất ít. Bởi vậy, việc các chợ, quán ăn bán mà nói cá nuôi là hoàn toàn không chính xác.
Chị Hoa - một tiểu thương tại chợ Tăng Nhơn Phú (quận 9) cho biết: “ Nói ếch đồng giá 70.000 đồng/ 1kg là không đúng. Thường ếch đồng rẻ nhất cũng đã 120.000 đồng mới được 1kg, nhưng không phải lúc nào cũng có mà bán. Thường thì khi nào mưa nhiều, người ta bắt được thì mới có. Mà đâu phải ai cũng mua được ếch đồng. Chỉ có những khách “ruột” của quán mới được bán , còn người mua bình thường thì khó mà mua được", chị Hoa cho biết.
Trước tình trạng cá nuôi gắn mác cá đồng, không ít người tiêu dùng đã bị “hớ” khi mua các sản phẩm được gắn mác “cá đồng”. Chị Nguyễn Thùy Trang (ngụ quận 2) cho biết chị không thể nào phân biệt được đâu là cá nuôi, đâu là cá đồng nên lúc mua về ăn mới phát hiện.
“Hôm bữa tôi chạy xe ven đường Đỗ Xuân Hợp (quận 9) thì thấy người ta để biển “cá lóc sông”. Thấy vậy tôi ghé vào mua thì thấy cũng rất cá sông nên mua một kg với giá 100.000 đồng. Thế nhưng khi về kho thì thấy thịt cá bở, ruột lớn, không ngọt là biết ngay mình mua nhầm cá “dỏm” giá cao. Tôi đi chợ, nhiều người bán hàng cứ giới thiệu là cá sông và rất đông khách, nhưng thực tế không biết đâu là cá nuôi, đâu là cá sông”, chị Trang chia sẻ.
Cách phân biệt cá nuôi và cá đồng
Theo một số tiểu thương tại chợ đầu mối Bình Điền, để phân biệt cá nuôi và cá đồng rất khó. Xét về hình dáng, màu sắc thì cả 2 sản phẩm trên đều có điểm tương đồng. Nhìn vào một chậu cá, nếu cùng một loại cá mà các con cá đều nhau thì phần lớn là cá nuôi.
 |
| Để phân biệt cá nuôi và cá đồng rất khó bởi xét về hình dáng, màu sắc thì cả 2 sản phẩm trên đều có điểm tương đồng (Ảnh: Phan Diệu) |
Theo chị Trang, chủ vựa thủy sản HT tại chợ đầu mối Bình Điền cho biết cá nuôi thường cùng một lứa nên có kích thước thường giống nhau. Trong khi đó cá đồng có kích thước nhỏ hơn.
Về cá rô, chị Trang cho biết cá rô nuôi thường đầu to, béo, cân nặng khoảng 4 – 5 con/ 1kg, kích thước đều nhau. Còn cá rô đồng rất nhỏ, cân nặng phải 12 – 15 con mới được 1kg, loại này không đồng đều về kích cỡ. Loại này thường được để trên mâm, nếu còn sống loại cá này chỉ vỗ đuôi bành bạch.
 |
| Cá rô nuôi được để trên mâm, nếu còn sống loại cá này chỉ vỗ đuôi bành bạch. Còn cá rô đồng khi để trong chậu thì loại cá này phải được che chắn rất cẩn thận bởi chúng rất khỏe nên dễ bật ra ngoài (Ảnh: Phan Diệu) |
Cá rô đồng thì có màu đen nhánh, bụng thon, đầu to, nhìn rất ốm và mùa mưa loại cá có rất nhiều trứng. Đặc biệt, vảy cá đồng rất cứng. Khi để trong chậu thì loại cá này phải được che chắn rất cẩn thận bởi chúng rất khỏe nên dễ bật ra ngoài. Không những vậy, nếu không cẩn thận, khi bắt thì dễ bị vây cá cứa vào bị thương. Trên thị trường nếu là cá rô đồng chính gốc thì giá bán dao động thường từ 80.000 - 100.000đ/kg. Nếu rẻ hơn mức giá này thì chắc chắn không phải cá đồng.
Đối với cá lóc và các loại cá khác cũng tương tự. Cá lóc đồng thường có mình thon, có màu đen đậm, đầu nhỏ, bụng luôn bé , ốm, thân dài và rất ít thịt. Còn cá nuôi thường rất mập mạp, có màu xám, đầu to và rất nhiều thịt.
 |
| Khi để trong chậu thì loại cá này phải được che chắn rất cẩn thận bởi chúng rất khỏe nên dễ bật ra ngoài (Ảnh: Phan Diệu) |
Bên cạnh đó, với ếch đồng thì hình dáng nhỏ nhắn, da màu ngả vàng và trơn, cặp chân thon dài và thường bị lồi xương sống. Trong khi đó ếch nuôi thường rất mập, da đen và xù xì.
Lươn đồng thường có đầu to, đuôi dài, bụng lươn có màu vàng nghệ, đuôi dài nhọn và trông khá ốm. Còn lươn nuôi có đầu nhỏ, đuôi ngắn và lật bụng lên sẽ thấy có màu vàng nhạt pha chút nâu đen.
Phan Diệu
