Bộ NN-PTNN công bố hàng loạt sai phạm của Vinafood 2

Chuyển quyền sử dụng đất sai quy định

Kết luận cho biết, Vinafood 2 không thực hiện đúng Quy chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng Thành viên về trình tự, thủ tục tiến hành xử lý trách nhiệm các lãnh đạo, mới chỉ xem xét xử lý trách nhiệm đối với tổng giám đốc, giám đốc các công ty cổ phần, không xem xét xử lý người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp; không kiểm tra, đôn đốc việc xem xét xử lý cá nhân, tập thể của các đơn vị có khuyết điểm, tồn tại theo Kết luận thanh tra Chính phủ.

Đến thời điểm kết thúc thanh tra của Đoàn thanh tra, Tổng công ty chưa thu hồi số tiền hơn 6 tỉđồng do Hiệp hội Lương thực Việt Nam thu phí ủy thác xuất khẩu và 217,8triệu đồng do nghiệm thu sai so với thực tế gói thầu san nền tại dự án chợ chuyên kinh doanh lúa gạo Thốt Nốt.

Về việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất và bán tài sản trên đất, kết luận thanh tra cho biết, từ năm 2014 đến thời điểm thanh tra, Vinafood 2 đã bán tài sản trên đất, đồng thời chuyển quyền sử dụng đất sai với quy định.

Cụ thể, lô đất 697m2 tại ấp Tân Phú 2, xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang: 179 triệu đồng; ba cồn nuôi trồng thủy sản và tài sản đi kèm tại Công ty Nông sản thực phẩm Trà Vinh gần 102 tỉ đồng; căn nhà số 2 Điện Biên Phủ, TP.Trà Vinh: 12,6 tỉ đồng. Tổng giá trị 3 tài sản đã bán là hơn 114,7 tỉ đồng.

Việc sắp xếp nhà, đất, Vinafood 2 không báo cáo Bộ NN-PTNN, Bộ Tài chính và UBND các tỉnh, thành phố sở tại. Tổng công ty tự tính số tiền chuyển nhượng sau khi trừ các chi phí, số còn lại tạm nộp vào tài khoản của Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính. Số tiền mà Công ty Lương thực Tiền Giang đã hạch toán vào kết quả sản xuất kinh doanh năm 2015 với số tiền lãi 42,2 tỉ đồng là sai với quy định.

Đối với dự án khách sạn cao cấp, cao ốc văn phòng và trung tâm thương mại cho thuê tại 34, 36, 42 đường Chu Mạnh Trinh và 33 Nguyễn Du, phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM, Bộ NN-PTNT chỉ rõ, Tổng giám đốc thỏa thuận, thống nhất với Công ty TNHH Thương mại – Quảng cáo – Xây dựng – Địa ốc Việt Hân (Công ty Việt Hân) về đền bù giải phóng mặt bằng đối với 34 hộ dân đang ở trên khu đất thực hiện dự án là sai với Nghị quyết của Hội đồng thành viên Tổng công ty, thỏa thuận giữa Công ty Việt Hân trái với Tổng công ty, với các chỉ đạo của Bộ NN-PTNT và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Vinafood 2 đã ban hành nghị quyết chuyển trách nhiệm chi phí đền bù giải phóng mặt bằng đối với 34 hộ dân từ Công ty TNHH Hai thành viên Thương mại – Dịch vụ - Xây dựng Việt Hân Sài Gòn (trong đó Công ty Việt Hân chịu 80% trên tỷ lệ vốn góp và Vinafood 2 chịu 20% theo tỷ lệ vốn góp) sang Vinafood 2 chịu trách nhiệm 100%.

Theo thỏa thuận giữa Tổng công ty và Công ty Việt Hân, số tiền chi cho đền bù, giải phóng mặt bằng (dự kiến của hai bên) là 68 tỉ đồng, lấy từ tài khoản Cục Quản lý công sản, Bộ Tài Chính. Như vậy, nếu thực hiện theo đúng thỏa thuận trên thì Ngân sách nhà nước bị thất thoát (80%) tương đương với trên 54 tỉ đồng.

Trách nhiệm về sai phạm này chủ yếu thuộc Hội đồng Thành viên, Chủ tịch Hội đồng Thành viên tại thời điểm ban hành nghị quyết; trách nhiệm đề xuất của tổng giám đốc và Trưởng các Phòng chức năng, các cá nhân liên quan của tổng công ty.

Kinh doanh thua lỗ

Thanh tra về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2014, 2015, quý 1/2016 và tái cơ cấu doanh nghiệp, Bộ NN-PTNN chỉ ra, năm 2014, công ty mẹ hoạt động sản xuất kinh doanh lỗ trước thuế là 873,3tỉ đồng. Trong đó: 11/15 đơn vị có kết quả kinh doanh lỗ là 878,9tỉ đồng, đặc biệt hai doanh nghiệp nuôi trồng chế biến thủy sản lỗ là 138,2tỉ đồng (chiếm 15,82%/tổng số lỗ), chỉ có 4/15 đơn vị có kết quả kinh doanh lãi là 5,3tỉ đồng.

Năm 2015, lợi nhuận sản xuất kinh doanh trước thuế của tổng công ty là 155,8tỉ đồng, trong đó thu từ bán tài sản tại khu đất 34, 36, 42 Chu Mạnh Trinh và 33 Nguyễn Du là 121tỉ đồng. Kết quả này chưa bao gồm các khoản trích lập dự phòng theo quy định của nhà nước đối với doanh nghiệp đang trong quá trình cổ phần hóa.

Quý 1/2016, công ty mẹ có lợi nhuận trước thuế 51tỉ đồng; các đơn vị phụ thuộc bị lỗ 46,1 tỉ đồng (11/14 đơn vị lỗ, 3/14 đơn vị có lãi). Phần lãi phát sinh ở Văn phòng tổng công ty là 97,2 tỉ do thực hiện các hợp đồng tập trung của năm 2015 chuyển sang (tại thời điểm kết thúc thanh tra tại Tổng công ty).

“Trách nhiệm đối với những tồn tại, khuyết điểm này chủ yếu thuộc tổng giám đốc; trách nhiệm tham mưu thuộc trưởng phòng kinh doanh và cá nhân liên quan thuộc tổng công ty”, kết luận nêu.

Về việc thực hiện các hợp đồng xuất khẩu gạo tập trung, kết luận thanh tra nêu rõ, Vinafood 2 chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm của thương nhân đầu mối được quy định về kinh doanh xuất khẩu gạo.

Cụ thể, không xây dựng phương án dự thầu, đàm phán, ký kết hợp đồng tập trung có hiệu quả; không có phương án (bằng văn bản) thực hiện hợp đồng ngay sau khi ký hợp đồng tập trung; không có văn bản đánh giá về giá gạo xuất khẩu theo hợp đồng tập trung; việc ký kết hợp đồng chỉ bằng tiếng Anh, không có tiếng Việt…

Bên cạnh đó, việc không tính đầy đủ các chi phí trong phương án thực hiện hợp đồng và không xây dựng phương án cụ thể theo từng hợp đồng là không đúng quy định trong Quy chế bán hàng của Tổng công ty. Đây là một trong các nguyên nhân gây tổn thất cho Tổng công ty.

Bộ NN-PTNN yêu cầu Vinafood 2 tiếp tục thực hiện những nội dung kết luận thanh tra; khẩn trương xây dựng phương án và triển khai củng cố, kiện toàn công tác tổ chức bộ máy và chấn chỉnh công tác cán bộ, nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp của Tổng công ty; kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có những tồn tại, khuyết điểm và sai phạm.

Nghiêm túc thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện phương án sắp xếp lại cơ sở nhà, đất tại số 33 Nguyễn Du, 34, 36 và 42 Chu Mạnh Trinh, Phường Bến Nghé, quận 1, TP.HCM. Báo cáo kết quả thực hiện về Bộ (qua Thanh tra Bộ) trước ngày 15.8.2017 để tổng hợp báo Thủ tướng Chính phủ.

Bộ cũng chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiếp tục thực hiện giám sát tài chính; trình phương án xử lý số tiền mà Vinafood 2 đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất vượt thẩm quyền, không đúng quy định; kế hoạch tổ chức, thực hiện kiểm điểm các tập thể, cá nhân có khuyết điểm, sai phạm thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ trưởng; khẩn trương trình Bộ trưởng phương án củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy, cán bộ chủ chốt của Vinafood 2.