Bộ Công an đề xuất gắn chíp điện tử vào hộ chiếu

Bộ Công an vừa hoàn thành Dự thảo Luật xuất cảnh, nhập cảnh trình Chính phủ và lấy ý kiến đóng góp của các ban ngành, người dân.

Theo Bộ Công an, Hiến pháp năm 2013 quy định: “Công dân có quyền tự do đi lại và cư trú ở trong nước, có quyền ra nước ngoài và từ nước ngoài về nước. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định” (Điều 22).

Tuy nhiên, sau 4 năm Hiến pháp 2013 có hiệu lực thì quy định công dân Việt Nam ở trong nước chưa được xuất cảnh mới đang được điều chỉnh tại Nghị định số 136/2007/NĐ-CP ngày 17.8.2007 của Chính phủ quy định về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

Do đó, để đảm bảo thực hiện đầy đủ quyền ra nước ngoài của công dân, quy định cụ thể các trường hợp công dân chưa được xuất cảnh như quy định của Hiến pháp “chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của Luật”, thì việc xây dựng Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam là hết sức cần thiết.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Sản xuất và phát hành hộ chiếu điện tử Việt Nam”, tuy nhiên hiện chưa có văn bản quy phạm phạp pháp luật nào điều chỉnh về hộ chiếu điện tử. Do đó, việc xây dựng Luật xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam là hết sức cần thiết để tạo cơ sơ pháp lý trong việc cấp, quản lý và sử dụng hộ chiếu điện tử.

Về giấy tờ xuất nhập cảnh, điểm mới là quy định về hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ, hộ chiếu phổ thông có gắn chíp điện tử để lưu trữ thông tin sinh trắc học đặc trưng của người đề nghị cấp hộ chiếu như dấu vân tay, ảnh, thông tin cá nhân và chữ ký số của cơ quan cấp. Hộ chiếu phổ thông được cấp riêng cho mỗi công dân.

Để phục vụ việc thu thập dữ liệu thông tin đưa vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, dự thảo có đưa nội dung: Việc thu nhận dấu vân tay của người đề nghị cấp hộ chiếu (hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ, hộ chiếu phổ thông); chữ ký số cấp trong hộ chiếu, trong kiểm soát xuất nhập cảnh.

Dự thảo cũng đưa ra quy định Hộ chiếu tạm thời thay cho Giấy thông hành. Hộ chiếu tạm thời có thời hạn một năm, có giá trị sử dụng như hộ chiếu phổ thông.

Hộ chiếu tạm thời được cấp cho công dân Việt Nam trong các trường hợp như ra nước ngoài có thời hạn, bị mất hộ chiếu hoặc hộ chiếu không còn giá trị sử dụng mà có nguyện vọng về nước ngay.

Không được nước ngoài cho cư trú, có quyết định trục xuất bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền hoặc tự nguyện xin về nước mà không có hộ chiếu còn giá trị. Phải về nước theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền Việt Nam mà không có hộ chiếu còn giá trị.

Phải về nước theo điều ước quốc tế giữa Việt Nam với nước sở tại về việc nhận trở lại công dân. Đặc biệt là vì lý do quốc phòng, an ninh theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an.

“Việc bổ sung cấp Hộ chiếu tạm thời là sự khẳng định việc bảo hộ của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đối với công dân trong những trường hợp đặc biệt nêu trên vì điều kiện khách quan nên không thể đáp ứng các quy định về việc cấp hộ chiếu dài hạn”, Bộ Công an nêu.

Về thẩm quyền, việc cấp Hộ chiếu tạm thời chủ yếu giao cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cấp trên cơ sở trao đổi với cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an.

Về vấn đề cấp giấy tờ xuất nhập cảnh, điểm mới là không đặt vấn đề người đề nghị cấp hộ chiếu phải làm và nộp hồ sơ mà chỉ phải điền vào tờ khai theo mẫu hoặc khai qua mạng.

Người đề nghị cấp hộ chiếu lần đầu nộp tờ khai tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh công an tỉnh, thành phố nơi thuận tiện (quy định hiện hành, người đề nghị cấp hộ chiếu lần đầu phải nộp hồ sơ tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh công an tỉnh, thành phố nơi thường trú hoặc tạm trú).

Người đề nghị cấp hộ chiếu từ lần thứ hai trở đi, có thể trực tiếp nộp tờ khai tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi thuận tiện nhất hoặc cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an, không phân biệt hộ chiếu còn hạn hay hết hạn.

Người dân có thể trực tiếp nhận kết quả hoặc đề nghị cơ quan quản lý xuất nhập cảnh gửi kết quả về địa chỉ theo yêu cầu.