Bí ẩn Hành trình về phương Đông

Cuộc điện thoại lúc 2h sáng

Cách đây khá lâu, vào buổi tối trong một giai đoạn gặp nhiều khó khăn tinh thần trong cuộc sống, tôi tình cờ được đọc cuốn sách đặc biệt Hành trình về Phương Đông của dịch giả Nguyên Phong. Đó là một bản in cũ, bị sờn gáy, tình cờ tôi mượn được của một người bạn. Hôm đó, tôi cầm cuốn sách để dỗ giấc ngủ. Nhưng thật lạ lùng, cuốn sách như hút lấy tâm trí tôi khiến tôi đọc một mạch xong cuốn sách. Rồi sau đó tôi cẩn thận quay lại các phần đã đọc, ráp nối chúng lại và khám phá thêm những điều kỳ thú đến kinh ngạc khi chúng được sắp xếp kết nối lại với nhau một cách thật logic, khoa học... mãi đến khi trời gần sáng mà không hề thấy mệt.

Đọc xong cuốn sách tôi cảm thấy rất nhẹ nhàng, như đã giải quyết xong mọi vấn đề lo nghĩ bận tâm của mình trước giờ. Cuốn sách đã làm tôi sáng tỏ hầu như những thắc mắc lúc bấy giờ về nhân quả, tâm linh, luân hồi, tôn giáo, về Phật Giáo, Thiên Chúa Giáo... và các đạo giáo khác trên thế giới. Sau này tôi tìm hiểu tôi mới biết đây là một trong những cuốn sách được người Việt Nam tìm đọc nhiều nhất, ngang với Đắc nhân tâm và Quẳng gánh lo đi và vui sống - vì người Việt Nam từ trong tiềm thức, bản năng rất muốn, rất thích khám phá và có những trải nghiệm về tâm linh và nhân quả.

Gấp cuốn sách lại, tôi rất xúc động, và tự nhiên có một ý tưởng, một ước mong được xuất bản cuốn sách quí giá này. Bởi trước giờ First News luôn đi tìm kiếm những cuốn sách hay của các tác giả nổi tiếng trên thế giới về giới thiệu với bạn đọc Việt Nam, lần này chúng tôi rất muốn có cuốn sách giá trị do một người Việt Nam dịch, viết, hy vọng có thể giúp được những ai đó trong hoàn cảnh như tôi đọc được.

Thế nhưng suốt một thời gian dài, tôi cùng các cộng sự First News tìm cách liên hệ với dịch giả Nguyên Phong bằng mọi hình thức nhưng đều không được. Nhiều người kể rằng, rất khó có ai tiếp cận được với ông khi đề cập về việc xuất bản sách. Cũng có người từng đến gặp, liên hệ về việc xuất bản các tác phẩm của ông trong hàng chục năm trời nhưng ông đều không hồi đáp.

Không nản lòng, trong nhiều năm, tôi đã kiên trì tìm nhiều cách, liên lạc với ông, và sau cùng, ơn đất trời, ông đã nghe cuộc điện thoại tôi gọi từ Việt Nam đến văn phòng ông ở Đại Học Carnegie Mellon, Mỹ vào lúc 2h sáng giờ Việt Nam. Cuộc nói chuyện kéo dài hàng giờ đồng hồ. Rất mừng vui, sau đó dịch giả Nguyên Phong - giờ là Giáo sư John Vu, gửi văn bản ký tên xác nhận đồng ý cho First News - Trí Việt in, xuất bản tất cả các tác phẩm do Giáo sư dịch, phóng tác, viết từ trước tới giờ.

Tôi và tất cả anh em Trí Việt đều quá đỗi mừng vì ước mơ đã thành sự thật. Riêng tôi đến giờ vẫn còn rất ngạc nhiên, không hiểu sao, cho đến ngay cả lúc này, tôi chưa từng có dịp được gặp Giáo sư, vậy mà Giáo sư đã tin tưởng giao cho tôi và Trí Việt xuất bản tất cả những tác phẩm tâm huyết của ông cùng những hướng dẫn rất tận tình, chu đáo, cho dù trước đó rất nhiều người, không chỉ ở Việt Nam, Mỹ và Canada... tìm gặp mà không thành.

Biết ơn tấm chân tình của GS John Vu, tôi và các bạn Trí Việt trong nhiều năm đã chuyển, trao tặng cuốn sách này cùng các sách khác của GS John Vu - Nguyên Phong đến các nhà tù, trại giam để tặng cho các phạm nhân, các trung tâm cai nghiện ma tuý, các thư viện vùng sâu vùng xa...

Một điều vô cùng ngạc nhiên, là trên cuốn sách cũ đó, ghi là dịch giả Nguyên Phong dịch từ Journey To The East, nhưng chúng tôi truy tìm trên internet, và liên hệ truy tìm tất cả các NXB của Ấn Độ, Anh, Pháp, Mỹ... lúc bấy giờ, kể cả những NXB đã đóng cửa, mà không tìm được phiên bản gốc, dù là dạng file hay bản in sách cổ.

Mãi sau này, tới năm 2009, cuốn sách kỳ bí này mới "tái xuất" trở lại trên thế giới bằng tiếng Anh, sau khi bản tiếng Việt ra mắt ở Việt Nam gần bốn thập kỷ. Cụ thể NXB Booksurge Mỹ đã tìm mọi cách liên lạc với dịch giả Nguyên Phong suốt một thời gian dài mua bản quyền để xin phép được chuyển ngữ cuốn sách tiếng Việt này ra tiếng Anh với tựa đề ‘Journey To The East’ - Author: Nguyên Phong - phát hành trên Amazon và các bookstores trên thế giới. Và độc giả Mỹ, Phương Tây rất yêu thích, say mê tác phẩm này.

Một cuốn sách có số phận kỳ lạ
Không chỉ là một trong những cuốn sách xuất sắc về nội dung, "Hành trình về Phương Đông" còn có một số phận kỳ lạ. Và không chỉ bây giờ mà suốt vài chục năm qua rất nhiều diễn đàn trong và ngoài nước đã tranh luận rất nhiều về nguồn gốc cuốn sách này. Mà người đã tạo ra nó lại yên lặng không hề quan tâm.

Theo nhiều người nói trước đó, cuốn sách là một phần trong bộ hồi ký nổi tiếng của giáo sư Baird T. Spalding (1857 – 1953), "Life and Teaching of the Masters of the Far East" (xuất bản năm 1953) ghi nhận đầy đủ về cuộc hành trình gay go nhưng kỳ thú, tràn đầy sự huyền bí ở Ấn Độ, Tây Tạng, Trung Hoa và Ba Tư. Nhưng sự thật sau cùng lại dường như không phải như vậy: cuốn sách ‘Hành trình về Phương Đông’ này có thể là một cuốn độc lập, nội dung khác hoàn toàn - chỉ liên quan đến cái tên Baird T. Spalding mà thôi.

"Hành trình về Phương Đông" còn khiến nhiều người tò mò không kém là vì dịch giả của cuốn sách là Nguyên Phong, một người nổi tiếng và đầy bí ẩn.

Không phải ngẫu nhiên mà cuốn sách có số phận khá ly kỳ. Trong phần tái bản mới có ghi: “Xuất bản lần đầu ở Ấn Độ năm 1924, “Hành trình về phương Đông” đã gây tranh cãi không chỉ ở nước Anh mà ngay cả ở Châu Âu và Mỹ. Sau đó, vì tự ái và sĩ diện, Chính phủ Anh cấm phát hành cuốn sách này ở Anh Quốc, rồi Chiến tranh Thế giới thứ hai xảy ra, cuốn sách không còn được tái bản nữa và thất lạc”.

Có người cho rằng, rất có thể, chính Nguyên Phong là tác giả của cuốn sách, đã viết phóng tác theo sự trải nghiệm tiềm thức của mình. Vì một lý do nào đó - ông đã không thừa nhận điều này - rất có thể khi phóng tác còn khá trẻ, mới 24 tuổi, bản chất khiêm nhường, không muốn để tên mình là tác giả mà mượn tên GS Baird T. Spalding và để mình là người dịch. Thế nên mới có sự “biến mất” bí ẩn của tác giả, NXB (đóng cửa) và ngay cả nguyên tác cũng không lưu lại ở bất cứ thư viện lớn nào trên thế giới. (Tôi hoàn toàn đồng cảm và chia sẻ với Giáo sư nếu điều lý giải này là đúng - vì trước đây, khi còn trẻ, khi dịch, biên tập sách, tôi thỉnh thoảng có đưa vào một số câu châm ngôn mình nghĩ ra khá độc đáo, hợp ngữ cảnh nhưng không dám để tên mà đều ghi: “- Khuyết danh”, xin bạn đọc lượng thứ).

Nguyên Phong là ai?

Không xuất hiện trên truyền thông, mà chỉ sống ẩn danh nên có rất nhiều người không biết về dịch giả Nguyên Phong. Vậy, Nguyên Phong là ai mà độc giả hâm mộ đến như vậy? Một con người cực kỳ khiêm tốn, một học giả của nhiều đầu sách dịch giá trị, nhưng đặc biệt - cái tên Nguyên Phong chỉ là bút danh. Ông chính là giáo sư John Vũ (tên thật là Vũ Văn Du). Sinh năm 1950 tại Hà Nội, ông Vũ Văn Du rời Việt Nam du học ở Mỹ từ năm 1968 và tốt nghiệp cao học ở hai ngành Sinh vật học và Điện toán. Ông là một tác giả, dịch giả nổi tiếng của các tác phẩm về văn học, tâm linh phương Đông, giáo dục và công nghệ.

Khi bức màn bí mật về nhân vật Nguyên Phong được vén lên, thật bất ngờ, đó là một con người kiệt xuất. GS John Vũ - Nguyên Phong là một trong những nhà khoa học nổi tiếng ở Mỹ. Hiện nay, Giáo sư kiêm Viện trưởng Viện nghiên cứu phần mềm của ĐH Carnegie Mellon và là nghiên cứu viên kĩ thuật và kĩ sư trưởng Công nghệ thông tin tại Boeing. Trong 15 năm làm việc ở Boeing, ông từng tham gia vào chương trình phần mềm hỗ trợ cho máy bay Boeing 777 và là nhà vô địch về cải tiến qui trình ở Boeing...

Ông từng giữ vị trí Phó Chủ tịch phụ trách kỹ thuật của Boeing. Ông đã từ chối nhận nhiều giải thưởng rất uy tín của Mỹ và từ chối các cuộc phỏng vấn của các hãng thông tấn uy tín. Hiện ông là Viện Trưởng Viện Công nghệ Sinh học Đại Học Carnegie Mellon, và là một trong 10 người sáng tạo nhất nước Mỹ (mà đứng đầu là Bill Gates và Steve Jobs). Ông nhận lời thỉnh giảng và nói chuyện với sinh viên nhiều trường đại học lớn trên thế giới - và dự định, rất mong một ngày gần đây, GS. John Vu sẽ về quê hương để chia sẻ với bạn đọc, hướng dẫn các bạn trẻ, thanh niên và sinh viên Việt Nam.

Giáo sư John Vu là người rất đau đáu đến tương lai đất nước và quan tâm đến hướng đi của thế hệ trẻ Việt Nam, mấy năm trước GS mỗi ngày đều đặn viết trên FB cá nhân chia sẻ những hướng dẫn, kinh nghiệm học tập, khởi nghiệp và các vấn đề về công nghệ, giáo dục cho các bạn trẻ Việt Nam, lượng sinh viên Việt Nam theo dõi trên FB GS lên đến vài trăm ngàn followers, nhưng giữa năm 2016 Giáo sư đột ngột dừng viết FB không một lời giải thích làm tất cả mọi người rất ngạc nhiên và hụt hẫng.

Các tác phẩm do ông dịch đã được First News - Trí Việt xuất bản ở VN gồm: “Ngọc sáng trong hoa sen”, “Bên rặng Tuyết Sơn”, “Hoa trôi trên sóng nước”, “Minh triết trong đời sống”, “Đường mây qua xứ tuyết”, “Trở về từ xứ tuyết”, “Khởi hành”, Kết nối, Dấu chân trên cát, Kiến tạo thế hệ Việt Nam ưu việt...và chuẩn bị ra mắt cuốn “Destination - Bước ra Thế giới” có sự hỗ trợ của thầy Ngo Trung Viet - người đã nhiều năm âm thầm dịch các bài viết của GS John Vũ từ tiếng Anh sang tiếng Việt trên blog riêng của Giáo sư.