Xây dựng Thủ phủ cà phê toàn cầu chính là việc tạo ra thánh địa cho cà phê, nhằm quy tụ những người yêu và đam mê cà phê trên toàn thế giới. Thủ phủ cà phê toàn cầu có cộng đồng sinh thái bền vững đặc trưng về cà phê; có công trình biểu tượng cho tinh thần cà phê; có hành trình khám phá Cà phê qua không gian và thời gian.
Ngày 23.11.2018, Trung Nguyên Legend chính thức mở cửa đón khách tham quan Bảo tàng Thế giới Cà phê trong khuôn viên Dự án Thành phố Cà phê rộng hơn 45ha tại đường Nguyễn Đình Chiểu – phường Tân Lợi – Tp Buôn Ma Thuột tạo ra cộng đồng sinh thái bền vững đặc trưng về cà phê; có công trình biểu tượng cho tinh thần cà phê; có hành trình khám phá Cà phê qua không gian và thời gian.
Bảo tàng Thế giới Cà phê không chỉ là điểm đến của cộng đồng yêu và đam mê cà phê trên toàn thế giới mà còn định vị lại giá trị của ngành cà phê Việt Nam trên bản đồ cà phê thế giới, góp phần đưa nghành cà phê Việt Nam đạt được con số xuất khẩu cà phê 20 tỉ USD, chiếm 20% tổng kim nghạch xuất khẩu cà phê toàn cầu.
Hiện nay, giá trị ngành cà phê toàn cầu đạt hơn 100 tỉ USD, riêng xuất khẩu đạt 20 tỉ USD. Việt Nam tuy là nước xuất khẩu cà phê nhiều thứ 2 thế giới, sau Brazil nhưng kim ngạch xuất khẩu ước tính mỗi năm, chỉ mang về xấp xỉ 4 tỉ USD - chiếm hơn 10% tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam do chỉ xuất khẩu thô cà phê chưa qua chế biến. Các loại khác bao gồm cà phê rang xay và cà phê hòa tan xuất khẩu giữ mức thấp, tổng tỉ trọng 2 loại này chỉ ở mức trên dưới 5%.
Tháng 10 năm 2018, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề xuất 15 sản phẩm nông nghiệp chủ lực quốc gia trong đó cà phê xếp thứ 2 chỉ sau lúa gạo. Những năm trở về đây, cà phê rang xay và cà phê hòa tan xuất khẩu ngày càng tăng lên do Việt Nam đã chú trọng nhiều hơn đến xuất khẩu loại cà phê chế biến trong đó phải kể đến sự đóng góp đáng kể của Trung Nguyên Legend – tập đoàn cà phê số 1 Việt Nam.
Trên thế giới có nhiều bảo tàng cà phê được thành lập ở Brazil, Đức, Anh, Nhật và nổi bật là bảo tàng cà phê của Jens Burg ở Hamburg (Đức).
Năm 2007, Chủ Tịch tập đoàn Trung Nguyên Legend Đặng Lê Nguyên Vũ đã ghé thăm bảo tàng Jens Burg và trong suốt 3 năm tiếp theo đó với quyết tâm theo đuổi đến cùng mục tiêu đưa được hiện vật Bảo tàng Jens Burg về Việt Nam. Tâm huyết của CHỦ TỊCH VŨ đã khiến Jens Burg tin tưởng ông gặp đúng người “sống vì cà phê” kế tục bảo tàng. Tháng 9.2010, hơn 10.000 hiện vật bảo tàng cà phê của Jens Burg đã về đến Việt Nam và được đưa về làng cà phê Trung Nguyên ở Buôn Ma Thuột – thủ phủ cà phê.
“Tôi hoàn toàn tin tưởng khi chuyển giao đứa con của mình cho Trung Nguyên vì tôi muốn đóng góp một phần của mình vào việc xây dựng và hình thành nên một Thủ phủ cà phê toàn cầu được xây dựng tại Việt Nam”, ông Jens Burg khẳng định.
Về quy hoạch, Bảo tàng cà phê được xây dựng sẽ tạo điểm nhấn trong quy hoạch tổng thể Thành phố Cà phê nói riêng và Buôn Ma Thuột nói chung, nhằm thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu góp phần thủ đẩy sự phát triển kinh tế xã hội cho địa phương, biến Buôn Ma Thuột thành “Thủ phủ cà phê toàn cầu”.
Về kiến trúc, Bảo tàng thế giới cà phê là một tổ hợp bao gồm các không gian trưng bày bảo tàng, không gian triển lãm, không gian thư viện ánh sáng, không gian thưởng lãm cà phê, không gian hội thảo… Các không gian này được kết nối với các không gian mang tính mở trong công viên cà phê. Bảo tàng thế giới cà phê có hình khối dựa trên nền tảng kiến trúc nhà dài và sóng âm từ tiếng chuông ngân được cách điệu thành những đường cong đa hình và uyển chuyển được giao thoa với nhau để tạo nên hình khối kiến trúc đặc biệt, độc đáo, mới mẻ.
Có thể nói bảo tàng Thế giới Cà phê là một bảo tàng của tương lai sống động trong cách trưng bày, triển lãm; có Không gian triển lãm tương tác với khách tham quan cùng những trải nghiệm tham quan với ngũ quan (nghe, nhìn, nềm, ngửi, chạm). Là nơi thẩm thấu các giá trị đương đại và tiếp biến của đời sống không đóng mình vào với khái niệm “bảo tàng” theo cách tưẻduy cũ. Ở đây có không gian triển lãm mang tính Mở: mở rộng cho các hoạt động về Thân – Tâm – Trí với giá trị cốt lõi là Tinh thần Cà phê, mở mang tư tưởng, tri thức và tầm nhìn.
Tú Anh