Báo Mỹ: Nguy cơ chiến đấu cơ Nga-Mỹ đâm nhau trên trời Syria

Mỹ và đồng minh nói Nga không kích quân nổi dậy chống chế độ Assad gần thành phố Homs, Latakia  và có thể ở tỉnh Hama, chứ không  tấn công các mục tiêu IS.

Các quan chức  Nga nói họ chỉ tấn công IS. Tỉnh Homes rất cần thiết để chế độ Assad kiểm soát miền tây Syria.

Quân nổi dậy nếu chiếm được vùng này sẽ chặn được đường rút của ông từ Damascus về hai thành phố biển Latakia và Tartus, hai nơi có căn cứ không quân và và một cơ sở hải quân của Nga.

Những cuộc không kích của Nga-Mỹ đẩy nội chiến Syria 4 năm rưỡi nay vào thời kỳ bất ổn mới, vào lúc Tổng thống Nga Vladimir Putin hành động cứng rắn để nắm tầm ảnh hưởng ở vùng Trung Đông.

Ông Putin sau khi được 162 nghị sĩ thượng viện Nga nhất trí chấp thuận, đã ra lệnh  không kích IS, theo yêu cầu của ông Assad: Nga hỗ trợ quân sự cho chế độ của ông.

Ông Putin nói sự liên quan quân sự của Nga ở Trung Đông sẽ chỉ liên quan không quân và sẽ chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn. Ông nói: một trong những lý do Nga liên quan, là vì cần chặn những người Nga chiến đấu cho IS sau này có thể về Nga gây rối.

Washington và Moscow đều quan ngại nguy cơ chiến đấu cơ Nga-Mỹ đâm vào nhau khi hoạt động không có sự điều phối giữa 2 lực lượng. Nguy cơ này chỉ có thể tránh được từ những quyết định vào phút chót.

Nhưng một quan chức quân sự Mỹ giấu tên, nói: “Bạn nào có thời giờ báo cáo lên cấp tổng thống, khi 2 máy bay bay sát nhau ở tốc độ 20 dặm/phút”.

Ít ra cho đến nay, mức độ xảy ra nguy cơ trên rất nhỏ, xét theo địa lý: chiến đấu cơ Nga-Mỹ bay ở những vùng khác nhau.  Phần nào do họ chọn mục tiêu khác nhau:  

Mỹ tập trung đánh IS cùng các tổ chức Hồi giáo cực đoan khác như Mặt trận Nusra (một nhánh của Al Qaeda) và Khorasan từ tháng 7. Theo Newsweek, cho đến nay Mỹ chưa tấn công chế độ Assad.

Liên minh quân sự quốc tế chống IS được lập, sau một thỏa thuận giữa nhiều cường quốc phương tây ở hội nghị thượng đỉnh NATO ngày 5.9.2014.

Cựu trung tướng không quân Mỹ Dave Deptula, nói các nguy cơ này cũng ít, vì chiến dịch không kích của Mỹ rất hạn chế.

Nga triển khai chiến đấu cơ đến Syria có khả năng không chiến, cùng máy bay cường kích chuyên đánh các mục tiêu dưới đất, như đã tiến hành hôm 30.9.

Tuy nhiên, nhà phân tích Paul Schwartz của Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, Mỹ)  bác bỏ nguy cơ cận chiến Nga-Mỹ ở Syria. Ông hy vọng hai bên sẽ tìm ra cách tránh nguy cơ đâm va vào nhau.

Mỹ nói hôm 1.10: sẽ xúc tiến đối thoại quân sự với Nga, để tìm cách tách xa chiến đấu cơ Mỹ-Nga. Hai vị Ngoại trưởng Nga-Mỹ Sergei Lavrov và John Kerry nói hai bên sẽ sớm gặp nhau, bàn tình hình Syria.

Ngày 28.9, ông Putin đã nói chuyện với Tổng thống Mỹ Barack Obama ở Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, và hai ông đồng ý quân đội hai bên phải đối thoại để tránh xung đột ở Syria.