Bán hàng trên mạng: Rao lá đu đủ, trả lá cần sa

Tinh vi trong từng sản phẩm

Đó là một số thôngtin được lãnh đạo Bộ Công Thương đưa ra tại buổi làm việcchống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ trong thương mại điện tử (TMĐT) ngày 23.8.

Ông Đặng Hoàng Hải - Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, từ năm 2018 đến nay, Cục đãthanh tra tại 3 đơn vị và kiểm tra 11 đơn vị. Tổng mức xử phạt 500 triệu đồng. Đối với nhiệm vụ rà soát trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, tính đến hết 2018, tổng số sản phẩm vi phạm đã gỡ bỏ trên các sàn là 35.943 và hơn 3.000 tài khoản trên các sàn đã bị khoá.

Mặc dù đạt được những hiệu quả bước đầu trong việc phát hiện và xử lý vi phạm trên thương mại điện tử, tuy nhiênông Hải nhận địnhphương thức, thủ đoạn hoạt động của đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi.

"Nhiều đối tượng là người bán trên các sàn tìm mọi cách để lách qua các bộ lọc kỹ thuật của Sàn. Cụ thể, đối tượng cố tình thay đổi tên sản phẩm là N.I.K.E thay vì NIKE. Thậm chí, có những đối tượng bán lá cây cần sa nhưng rao bán lá cây đu đủ, cỏ mỹ", ông Hải ví dụ

Bên cạnh đó, nhiều trường hợp mua tên miền và đặt máy chủ ở nước ngoài, trả tiền thông qua thẻ tín dụng mà không thông qua công ty bán tên miền, cung cấp dịch vụ máy chủ ở Việt Nam hoặc chỉ thiết lập fanpage để chạy quảng cáo. Các đối tượng này cố tình che giấu thông tin, không có địa chỉ, điện thoại hay bất kỳ thông tin liên lạc gì.

Cũng theo ông Hải, rất khó nhận biết được hàng hóa thật, giả trên mạng bởi thông tin lên mạng thì là hình ảnh và thông tin của hàng thật nhưng khi khách hàng nhận được có thể là hàng giả, hàng nhái mà nhiều lúc khách hàng cũng khó phát hiện.

"Tuy nhiên, trên thực tế cũng có những trường hợp người mua biết hàng giả vẫn mua vì giá rẻ, thích hàng nhái thương hiệu nổi tiếng", ông Hải băn khoăn.

Chia sẻ thêm về nội dung này, Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường Trần Hữu Linh cho biết, hiện nay có 3 loại hình TMĐT cần quan tâm đó là: Sàn giao dịch TMĐT; bán hàng trên mạng xã hội; bán hàng trên website TMĐT.

"Nếu không có kiểm soát chắc thì đây sẽ là mối nguy đối với tình hình gian lận thương mại tại Việt Nam" Tổng cục trưởng nhấn mạnh.

Hiện nay, hầu hết các hành vi vi phạm do chủ thể bán hàng không thực hiện đúng trách nhiệm của người bán trên sàn giao dịch điện tử. Chủ thể bán hàng là các cơ sở nhỏ lẻ hoặc cá nhân, sử dụng một địa chỉ để giao dịch nhưng tập kết hàng hóa tại nhiều địa điểm khác nhau gây khó khăn cho công tác điều tra, trinh sát, kiểm tra, bắt giữ và xử lý vi phạm.

Một khó khăn nữa được Tổng cục trưởng nêu ra đó là hầu hết các giao dịch hàng hóa đều không có hóa đơn, chứng từ cụ thể.

"Đối với TMĐT khi xử lý phải có chứng cứ cụ thể. 99% các giao dịch trên mạng hiện nay không có hóa đơn chứng từ. Vì vậy, công tác phát hiện, quản lý và xử lý đối với hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ càng trở nên khó khăn", ông Linh chia sẻ.

Bên cạnh đó, kinh doanh qua mạng xã hội như facebook chưa được kiểm soát hiệu quả, nhất là đối với các mạng xã hội chưa có đại diện pháp luật tại Việt Nam. Đi cùng với đó, kiến thức, trình độ chuyên môn trong lĩnh vực thương mại điện tử của công chức thực thi còn nhiều hạn chế. Các website và trang mạng xã hội dễ dàng đươc tạo ra và đóng lại gây khó khăn cho công tác kiểm soát.

Xem xét thay đổi cơ chế

Trước tình hình trên, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh yêu cầu Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số chủ động phối hợp Vụ Pháp chế rà soát lại hoạt động TMĐT theo các luật có liên quan, các nội dung và quy định của Luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…rà soát đánh giá lại những khung khổ quy định của pháp luật điều chỉnh gắn với các hoạt động vi phạm về sở hữu trí tuệ, hàng giả, hàng lậu hàng kém phẩm chất từ đó có báo cáo đề xuất.

Tổng Cục Quản lý thị trường đánh giá từ thực tiễn tình trạng gian lận thương mại liên quan đến TMĐT, đề xuất kế hoạch chống gian lận thương mại và hàng giả trong TMĐT. Phối hợp các lực lượng của quản lý thị trường với Ban chỉ đạo 389, Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số tại các địa bàn trọng điểm triển khai trong quý 4/2019.

"Trước mắt nhiệm vụ trọng tâm là Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số, Tổng Cục Quản lý thị trường, Vụ Pháp chế chủ động rà soát Nghị định 52 và báo cáo Chính phủ sớm đưa vào nhiệm vụ hoàn thiện trong năm 2020 để bổ sung và điều chỉnh các nội dung không còn phù hợp.

Đặc biệt lưu ý đưa các cơ chế mới vào kiểm soát, truy xuất các hoạt động TMĐT, gắn trách nhiệm của chủ sàn TMĐT. Bởi nếu không quản lý tốt, vấn nạn hàng giả hàng giá trên sàn sẽ trở thành một mảnh đất dung dưỡng cho lừa đảo, trục lợi người tiêu dùng, phá hoạt sản xuất, phá hoại thị trường", Bộ trưởng nhấn mạnh.