ASEAN-Trung Quốc họp khẩn chống dịch Covid-19

Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) ngày 18.2, cuộc họp khẩn ở thủ đô Vientiane của Lào được thu xếp tiếp sau một nỗ lực của các nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc trong vài ngày qua, nhằm dập tắt sự chỉ trích chính quyền trung ương Trung Quốc bưng bít thông tin về dịch Covid-19 và chậm tuyên bố tình trạng y tế khẩn cấp.

Tính đến ngày 18.2, toàn thế giới đã có 73.423 ca nhiễm dịch và 1.873 người chết, gồm 1.868 người chết ở Trung Quốc.

Cuộc họp khẩn nhằm hàn gắn quan hệ Trung Quốc-ASEAN

Các nhà quan sát đặt câu hỏi, rằng liệu quan hệ giữa Trung Quốc với các nước láng giềng có bị tổn hại hay không, sau khi vài nước hạn chế đi lại đối với người Trung Quốc nhằm chặn dịch không lây lan trong nước mình.

Giáo sư Thành Hiểu Hà, thuộc quan hệ quốc tế của Đại học Nhân dân (ở Bắc Kinh) nói: “Ngoại trưởng Vương Nghị sẽ tìm sự ủng hộ của các vị đồng nhiệm ASEAN, trong việc sớm nối lại các chuyến bay, du lịch cùng các hoạt động kinh tế khác”.

Nhật Bản, Úc, Singapore, Philippines và Indonesia đã ra những biện pháp kiểm soát quyết liệt nhất, cấm công dân Trung Quốc đại lục nhập cảnh vào nước mình.

Ngược lại, Campuchia và Pakistan không áp lệnh hạn chế đi lại đối với công dân Trung Quốc. Đây là hai đồng minh của Trung Quốc, nhờ cậy vào sức mạnh kinh tế của Bắc Kinh. Ngày 5.2, Thủ tướng Hun Sen của Campuchia đã đến Bắc Kinh để biểu thị tinh thần đoàn kết, và Tổng Bí thư-Chủ tịch Tập Cận Bình đã tuyên dương Campuchia là “một người bạn”, theo Tân Hoa Xã.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen bắt tay Chủ tịch Tập Cận Bình - Ảnh: Tân Hoa Xã

Malaysia cũng chỉ áp lệnh cấm nhập cảnh đối với công dân Trung Quốc đến từ các thành phố bị phong tỏa chống dịch ở Hoa lục. Trong cuộc nói chuyện điện thoại 30 phút với Thủ tướng Mahathir Mohamad hồi tuần trước, ông Tập mô tả nhà lãnh đạo cao tuổi là “một người bạn cũ của nhân dân Trung Quốc”, theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết.

Trong khi đó, các quan chức Singapore đã liên tục cố gắng bày tỏ tình đoàn kết với Bắc Kinh, dù Đảo quốc Sư tử hạn chế du khách Trung Quốc. Dù Bắc Kinh không công khai trách Singapore, báo Wall Street Journal tuần trước đưa tin Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã triệu tập Đại sứ Singapore ở Bắc Kinh để phàn nàn về lệnh hạn chế này.

Tờ báo Mỹ còn nói nhiều đại sứ của các nước châu Á và phương Tây đều bị triệu tập cũng vì lý do trên.

Giáo sư Thành nói:“Có thể tất cả các bên ở cuộc họp khẩn sẽ bày tỏ thiện chí quảng bá sự hợp tác trong công tác nghiên cứu chống dịch, gồm phát triển vaccine và sản xuất thuốc”.

Nhà phân tích Zi Yang ở Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam (thuộc Đại học Công nghệ Nanyang, Singapore) nói: “Các Ngoại trưởng ASEAN có thể sẽ lên tiếng ủng hộ Bắc Kinh tại cuộc họp khẩn, nhất là vì một số quốc gia ASEAN đã ban hành cách biện pháp hạn chế du khách đến từ Trung Quốc, khiến Bắc Kinh khó chịu. Vì thế, cuộc họp khẩn sẽ là nơi hàn gắn quan hệ và tiến lên phía trước”.

Ông Yang còn nói ông Vương Nghịsẽ mượn cuộc họp khẩn “để trấn an ASEAN và phát thông điệp rằng Trung Quốc kiểm soát được mọi sự, nhất là vào lúc đang có những nghi ngại sôi sục liên quan đường lối chính thức của Trung Quốc trong việc kiểm soát dịch”.

Các quan chức ASEAN nói Ngoại trưởng Vương Nghị sẽ dự cuộc họp khẩn, để bàn về các biện pháp kiểm soát dịch Covid-19 mà Bắc Kinh đã tiến hành.

Trước đó ở bên lề Diễn đàn An ninh Munich (Đức), ông Vương đã gặp hai vị Ngoại trưởng Nhật Bản và Hàn Quốc, là những người bày tỏ sự ủng hộ nỗ lực kiểm soát dịch Covid-19 của Bắc Kinh.

Cuộc họp khẩn sẽ là cuộc gặp đa phương lớn đầu tiên để tìm cách điều phối một phản ứng với một cuộc khủng hoảng mà các chuyên gia y tế công đều nói dịch này có thể sẽ kéo dài nhiều tháng.

Ngày 17.2, các quan chức ASEAN và Bộ Ngoại giao Trung Quốc xác nhận sẽ tổ chức cuộc họp khẩn. Ngày trước đó, Ngoại trưởng Saifuddin Abdullah của Malaysia nói cuộc họp sẽ cho phép ASEAN chia sẻ “quan điểm và tầm nhìn” về dịch Codiv-19. Ông còn nói: “Trong khối ASEAN chúng tôi tin tưởng Trung Quốc có thể và sẽ vượt qua cuộc khủng hoảng này”.