ASEAN sẽ không xem Biển Đông yên tĩnh là điều hiển nhiên

Reuters dẫn một nguồn tin ngoại giao, nêu Tuyên bố chung sẽ được phát sau hội nghị thượng đỉnh giữa Trung Quốc với 10 quốc gia thành viên Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) tại thủ đô Manila của Philippines vào tối nay 13.11.

Hãng tin cho biết bản nháp Tuyên bố chung viết: “Trong khi tình hình hiện yên tĩnh hơn, chúng ta không thể xem sự tiến bộ này là điều hiển nhiên. Quan trọng là chúng ta hợp tác để duy trì hòa bình, sự ổn định, tự do hàng hải và hàng không tại Biển Đông, tuân thủ luật pháp quốc tế. Đó là quan tâm chung của chúng ta để tránh những tính toán sai có thể dẫn đến căng thẳng leo thang”.

Reuters nhắc Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, dẫn đến tranh chấp với Việt Nam, Malaysia, Philippines, Brunei và Đài Loan.

Ngày 12.11, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã gợi ý tại một hội thảo thương mại: dù ý kiến bất đồng, các lãnh đạo dự hội nghị không đề cập vấn đề Biển Đông:

“Chúng ta phải là bạn bè, những cái đầu nóng khác muốn chúng ta đối đầu về nhiều vấn đề với Trung Quốc và phần còn lại của thế giới. Tốt nhất đừng chạm đến vấn đề Biển Đông, không ai muốn chiến tranh cả. Nó có thể dẫn đến một cuộc đối đầu bạo lực”.

Tại lễ khai mạc cấp caoASEAN lần thứ 31 sáng 13.11, Tổng thống Duterte không nói đến Biển Đông, chỉ nói về mối đe dọa của khu vực là “bọn khủng bố và cực đoan bạo lực gây nguy hiểm cho hòa bình, sự ổn định, và sự an toàn của khu vực chúng ta, vì những đe dọa này không biết phân biệt ranh giới”.

Tổng thống Philippines cũng phát biểu: “Hải tặc và cướp có vũ trang trên biển cản trở sự tăng trưởng của chúng ta, phá rối sự ổn định của thương mại khu vực và toàn cầu. Mối đe dọa từ buôn lậu ma túy tiếp tục gây nguy hiểm cho xã hội của chúng ta. Đấy là những vấn đề trọng tâm trong chương trình hội nghị của chúng ta”.

Vẫn theo Reuters, ông Duterte ngày càng thân thiết với Trung Quốc, kể từ khi ông nhậm chức Tổng thống Philippines hồi năm ngoái.

Chiều 12.11, Đài truyền hình Việt Nam đưa tin trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng: Trung Quốc mong muốn cùng ASEAN thực hiện toàn diện, hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đàm phán, xây dựng Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).

Tân Hoa Xã cũng đưa tin Trung Quốc và Việt Nam nhất trí cùng xử lý tốt vấn đề trên biển, tập trung nỗ lực duy trì hòa bình, ổn định trên biển.