Anh và EU đạt thỏa thuận về biên giới, tạo đột phá trong Brexit

Sau cuộc gặp bàn luận chi tiết hơn vào sáng 8.12, Thủ tướng Anh Theresa May và Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Jean-Claude Juncker đã đạt được thỏa thuận, cho phép tiến trình Brexit đi đến giai đoạn hai – giai đoạn chuyển giao tìm kiếm mối quan hệ thương mại tương lai giữa hai bên.

Trước đó, Thủ tướng Theresa May đã vấp phải sự phản đối và giận dữ từ đảng chính trị lớn nhất Bắc Ireland DUP ở quê nhà khi thông tin từ thỏa thuận trong cuộc họp ngày 4.12 bị rò rỉ có liên quan đến biên giới Ireland.

Trong cuộc họp báo sáng 8.12, Thủ tướng Anh xác nhận sẽ không có bất kỳ đường “biên giới cứng” nào được tái thiết lập giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland thời hậu Brexit. Bà khẳng định thỏa thuận sẽ duy trì tính toàn vẹn của thị trường nội địa nước Anh.

Cùng ngày, Chủ tịch Juncker xác nhận một bản thỏa thuận thành công đã đạt được. “Chúng tôi đã thực hiện được cú đột phá mà chúng tôi cần. Ngày hôm nay tôi hi vọng chúng ta đang tiến về giai đoạn hai trong các cuộc đàm phán đầy thách thức này”.

Ngay sau cuộc gặp với Juncker, Thủ tướng May cũng đã tới gặp Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk – người được cho là đã nhận được lời khuyên về tiến trình chuyển giao Brexit.

Chủ tịch Tusk cho biết Anh đã yêu cầu giai đoạn chuyển giao 2 năm, đổi lại, Anh cần phải tuân thủ luật lệ mà EU đã thiết lập, bao gồm các luật mới, quyết định về ngân sách và giám sát tư pháp.

Bản báo cáo chung từ các nhà đàm phán EU và chính phủ Anh sẽ được đưa ra trên bàn họp Hội đồng châu Âu tổ chức vào ngày 14.12 tới.

Trong bản báo cáo, Anh đề cập đến cam kết một biên giới "mềm" giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland.

“Anh cam kết sẽ bảo vệ hợp tác Bắc – Nam và đảm bảo không có đường biên giới cứng… Anh cũng sẽ tuân thủ các luật lệ thuộc Thị trường nội địa và Liên minh Thuế quan, ủng hộ sự hợp tác Bắc-Nam, kinh tế và bảo vệ Hiệp định hòa bình 1998”.

Phó Thủ tướng Ireland Simon Coveney thở phào nhẹ nhõm, cho rằng thỏa thuận là một “kết quả tốt”.

Trước đó, khi đàm phán Brexit bắt đầu từ 6 tháng trước, EU rõ ràng thể hiện vị thế: Sẽ không tán thành bất kỳ thảo luận nào về quan hệ tương lai với Anh cho đến khi đạt được tiến bộ hiệu quả trong ba lĩnh vực: Anh trả “hóa đơn ly dị”, quyền lợi của công dân EU tại Anh quốc được đảm bảo và không có sự sắp đặt lại cơ sở hạ tầng biên giới giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland.

Sau các cuộc đàm phán kéo dài, hai bên đã thống nhất về hai vấn đề đầu tiên, đặc biệt là sau khi Anh đồng ý "trả tiền ly dị" cho EU. Tuy nhiên, vấn đề biên giới Ireland vẫn luôn là rào cản cuối cùng.