99,5% ca chết do COVID-19 ở Mỹ chưa tiêm vắc xin và lý do Delta lây lan nhanh hơn các chủng khác

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), biến thể Delta lây lan nhanh hơn khoảng 55% so với chủng Alpha được xác định lần đầu tiên ở Anh vào cuối năm ngoái. Trong khi chủng Alpha lây lan nhanh hơn khoảng 50% so với SARS-CoV-2 ban đầu xuất hiện ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc cuối năm 2019.

"Chúng ta nên nghĩ về biến thể Delta là phiên bản 2020 của COVID-19 trên steroid", Andy Slavitt, cựu cố vấn cấp cao của Nhóm phản ứng COVID-19 cho Tổng thống Joe Biden, nói với CNN tuần trước.

Steroid là loại hợp chất hữu cơ có chứa một sự sắp xếp đặc trưng của bốn vòng cycloalkane được nối với nhau. Ví dụ về các steroid bao gồm các chất béo ăn cholesterol, hormon sinh dục estradiol và testosteron và thuốc chống viêm dexamethasone.

Dưới đây là những điều bạn cần biết thêm về biến thể Delta và lý do tại sao nó lan truyền nhanh chóng.

Biến thể Delta lần đầu tiên được xác định ở Ấn Độ vào tháng 12.2020. Nó nhanh chóng trở thành biến thể thống trị, áp đảo hệ thống chăm sóc sức khỏe của đất nước và xuất hiện ở Vương quốc Anh ngay sau đó.

Ashish Jha, Trưởng khoa Y tế Công cộng thuộc Đại học Brown (Mỹ), cho biết: “Đây là phiên bản dễ lây lan nhất của virus mà chúng tôi từng thấy trong toàn bộ đại dịch. Nó thực sự rất dễ lây lan. Bây giờ, nó đã lan rộng đến tất cả 50 bang của Mỹ”.

Trường hợp nhiễm biến thể Delta đầu tiên ở Mỹ được xác định vào tháng 3.2021 và đến đầu tháng 7, nó chiếm hơn một nửa số ca COVID-19 được xét nghiệm tại nước này. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), hiện biến thể Delta chiếm tới 83% các trường hợp mắc COVID-19 ở Mỹ.

Giám đốc CDC, Tiến sĩ Rochelle Walensky, cho biết: “Đây là một mức tăng đáng kể, tăng từ 50% trong tuần tính đến ngày 3.7”.

Biến thể Delta đã được tìm thấy ở tất cả 50 bang của Mỹ.

Theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins (Mỹ), số ca mắc COVID-19 mới hàng ngày trong tuần này tăng 55% so với tuần trước. Số người nhập viện tăng 52% trong 14 ngày qua.

Làm thế nào mà biến thể Delta lây lan nhanh như vậy? Một nghiên cứu cho thấy biến thể Delta có thể truyền nhanh hơn các chủng khác vì tạo ra nhiều bản sao của chính nó bên trong cơ thể chúng ta với tốc độ nhanh hơn.

Khi các nhà khoa học ở Trung Quốc so sánh hàng chục trường hợp nhiễm biến thể Delta với vi rút từ giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19, họ nhận thấy rằng những bệnh nhân nhiễm chủng này có tải lượng vi rút cao gấp 1.260 lần.

"Có rất nhiều vi rút xung quanh những người nhiễm biến thể Delta với tải lượng vi rút cao như vậy. Bạn có thể bị lây trong thời gian ngắn 5 phút, 7 phút, thậm chí không cần phải ở trong vòng 6 feet (khoảng 2m). Với những người không được chủng ngừa, họ đang bị lây nhiễm với thời gian tiếp xúc ngắn hơn rất nhiều", Ashish Jha nói.

Các loại vắc xin hiện có ở Mỹ đang được chứng minh là có hiệu quả với biến thể Delta. Dù có những trường hợp nhiễm đột phá, những người được tiêm chủng đầy đủ hiếm khi bị ốm nặng.

Thế nhưng chưa đến một nửa dân số Mỹ được tiêm vắc xin đầy đủ và CDC đang cảnh báo về một "đại dịch của những người chưa được chủng ngừa".

“Nếu không được tiêm chủng, bạn có nguy cơ rất cao ngay bây giờ. Bạn nên thực hiện các biện pháp nếu chưa được tiêm phòng, như đeo khẩu trang, tránh xa, tránh tụ tập trong nhà", Tổng Y sĩ Mỹ - Vivek Murthy nói.

Tiến sĩ Rochelle Walensky cho biết vào tuần trước, hơn 97% số người nhập viện vì COVID-19 không được tiêm vắc xin. 99,5% trường hợp tử vong nằm trong số những người không được tiêm chủng, theo Tổng Y sĩ Mỹ - Vivek Murthy.

Ông Vivek Murthy nói đưa mọi người đi tiêm phòng càng nhanh càng tốt "là cách nhanh nhất, hiệu quả nhất của chúng ta để thoát khỏi đại dịch này".

Ở Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nói chủng Delta có tốc độ tấn công tăng gấp 2-3 lần so với trước do khả nang bám dính đối với tế bào vật chủ, nhân lên nhanh với số lượng lớn trong tế bào dẫn đến việc phá huỷ tế bào, phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh trong thời gian ngắn.

"Chu kỳ lây nhiễm hiện nay chỉ còn 2 ngày chứ không phải 5 ngày như trước đây tính toán", ông Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh.

Đặc điểm của biến chủng Delta hoành hành tại TP.HCM là có tỉ trọng nhẹ hơn các chủng khác nên thời gian chúng lơ lửng trong không khí lâu hơn (có thể đến 16 giờ) trước khi rơi xuống bề mặt.

Để tự bảo vệ bản thân trước biến thể Delta, các chuyên gia đưa ra lời khuyên là hạn chế tập trung ở những nơi không gian kín, đeo khẩu trang ở bất cứ nơi nào và giữ khoảng cách tối thiểu với người khác là 2m.